Mieszka i pracuje w Warszawie; studia Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie; wydział rzeźby (1980-85). Dyplom w pracowni rzeźby prof. Jana Kucza oraz w pracowni rysunku prof. Wandy Paklikowskiej- Winnickiej.

W 1985 roku razem z Mirosławem Bałką i Markiem Kijewskim założył grupę Neue Bieriemiennost. Od końca lat 80. zasadniczym tworzywem prac Filonika jest światło. W swoich instalacjach używa świetlówek eksponowanych wraz z całym oprzyrządowaniem (transformatory, okablowanie, przełączniki, systemy podwieszeń). Jego realizacje powstające w latach 90. cechuje minimalizacja środków, kreślenie światłem uproszczonych form geometrycznych lub znaków, jak przecięcie dwóch odcinków tworzące znak X na oknach Galerii Zachęta w Warszawie w 1993. Instalacje projektowane z myślą o konkretnych wnętrzach lub otwartych przestrzeniach powstają w dialogu z zastanym miejscem, często wydobywając niedostrzegane wcześniej cechy danej przestrzeni jak w przypadku Daylight prezentowanego w 1992 w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie lub Daylight System w Galerii Białej w Lublinie z 1997. W latach 90. Filonik zrealizował szereg instalacji w otwartych przestrzeniach, prac, które często wpisywały się w zewnętrzną architekturę budynków, m.in. na oknach Hotelu Sztuki w Łodzi (1990), na 24 oknach spichrza na Wyspie Spichrzów w Gdańsku (1994), na fasadzie budynku Uniwersytetu w Białymstoku (1995), na fasadzie Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni w Warszawie (1996), na wieżach Zamku Ujazdowskiego w Warszawie (1997), na fasadzie Pałacu Branickich mieszczącym Galerię Arsenał w Białymstoku (2000). W 1998 artysta został zaproszony do udziału w konkursie zamkniętym na instalację świetlną do Neue Bundestag w Berlinie.

Głównym składnikiem przygotowywanych przez Mirosława Filonika instalacji są lampy jarzeniowe, tworzy z nich niezależne konstrukcje, lub opisuje, wpisuje się ich światłem w przestrzeń zastanej architektury. Układ lamp często w jakiś sposób "powtarza" elementy przestrzeni architektonicznej (takie jak portal, rysunek przestrzeni między oknami, drzwiami, balustradami itp.). Świetlny rysunek tworzony przez system lamp rozcina zadany obszar, tworząc własny układ połączeń - rodzaj znaku. Bywa, że elementem wybranym przez artystę jest symbol zaczerpnięty z historii kultury. Efektem takich działań jest całkowicie zmieniony, odrealniony obszar, który zyskuje nowe często metafizyczne znaczenie.

Prace Mirosława Filonika znajdują się m.in. w zbiorach prywatnych i kolekcjach Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, CSW w Zamku Ujazdowskim w Warszawie, w Galerii Zachęta w Warszawie, Galerie für Zeitgenössische Kunst w Lipsku.