KOMPOZYCJA INFORMEL, 2 poł. lat 50-tych

Punktem zwrotnym w karierze artystycznej Alfreda Lenicy, był pobyt w okupowanym Krakowie i kontakt ze środowiskiem postępowych artystów, takich jak Jerzy Kujawski, Tadeusz Kantor, Kazimierz Mikulski, czy Tadeusz Brzozowski. Kontakt z tymi twórcami utwierdził ponad czterdziestoletniego już artystę w kontynuowaniu twórczości malarskiej, a także przyczynił się do jego zwrotu w stronę sztuki nowoczesnej. Po powrocie do Poznania Lenica zaczął wystawiać i organizować lokalne środowisko artystyczne. W latach 1945-50 powstało wiele obrazów o tematyce wojennej, w których przedstawiane zdarzenia rozgrywały się na tle martwego, nierzeczywistego pejzażu przypominającego dekoracje teatralne. Dzieła te nie obrazowały jednostkowych dramatów ludzkich lecz przedstawiały je w sposób symboliczny. Lenica rozpoczął też poszukiwania formalne eksperymentując z takimi technikami jak kolaż, fotomontaż, dekalkomania. Sposób pracy Lenicy z tego okresu dobrze ilustruje praca Zagrożone Dzieciństwo z 1948 roku. Elementy fotograficzne zostały tu wkomponowane w tło zamalowane akwarelą i tuszem. Doświadczenia tego typu zaowocowały pionierskimi rozwiązaniami, które doprowadziły do powstania pierwszych obrazów Lenicy w duchu taszyzmu. Artysta wypracował wówczas własny styl i technikę, którą przeniósł do malarstwa olejnego: pokrywał powierzchnię płótna kilkoma warstwami farby o różnych kolorach, a następnie za pomocą specjalnych narzędzi z tektury odkrywał kolejne warstwy kolorystyczne. Kompozycje uzupełniał wylewanymi z puszki czarnymi i białymi lakierami. Farby w ruchu (1949) to obraz, na którym rozlane farby spływały swobodnie na ustawionym w pionie przez artystę podłożu. Metoda ta przypomina działania Jacksona Pollocka, jakie ten amerykański twórca action painting przeprowadzał w 1947 roku. Obrazy taszystowskie Lenicy z końca lat czterdziestych zawierają ogromny ładunek ekspresji wyrażonej językiem malarstwa nieprzedstawiającego. Jest w nich dramatyzm, atmosfera zagrożenia, dominuje ciemna tonacja, co niewątpliwie stanowi reminiscencję wojennych przeżyć. W tym okresie Lenica działał w grupie 4F+R, która łączyła zdobycze światowej awangardy ze społecznymi zadaniami sztuki. W pierwszej połowie lat pięćdziesiątych, w okresie socrealizmu, Lenica przerwał swoje twórcze eksperymenty, zwracając się w stronę wprowadzonej politycznym nakazem doktryny artystycznej. Z racji swoich przekonań był to dla niego powrót do malowanych już w latach trzydziestych obrazów zaangażowanych społecznie i politycznie. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych Lenica kontynuował prace nad malarstwem typu informel i powrócił do eksperymentów z materią malarską. Powstawały obrazy olejne o dużych formatach malowane w technice wypracowanej wcześniej przez artystę (uzyskiwanie prześwitów koloru spod kolejnych warstw farby), którą następnie udoskonalał i rozwijał. Lenica chętnie stosował też technikę drippingu (swobodnego rozlewania i rozpryskiwania farby na podłożu) i posługiwał się często lakierami oraz farbami przemysłowymi. Prezentowany obraz pochodzi z tego okresu twórczości artysty i jest znakomitym przykładem abstrakcjonizmu ekspresyjnego który w Ameryce zwykło określać się mianem action painting a w Europie taszyzmem.