Dyptyk: Śmierć konia I, 1969 r.

Artysta powracał do tematu "Śmierci konia" kilkakrotnie. Analogiczny obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Śląskiego w Katowicach.


Śmierć konia
"Pieta i Pasja otwierają refleksję i wrażliwość na szerokie obszary naznaczone cierpieniem. Cierpienie zwierząt, ich zabijanie, stało się tematem serii metaforycznych obrazów Andrzeja S. Kowalskiego pt. "Śmierć konia". (Nie była to pusta deklaracja: w życiu artysta wybrał już na zawsze - wegetarianizm). Temat Śmierć konia rozpoczął z końcem lat sześćdziesiątych. Będzie do niego powracał później. Były to dyptyki. Jeden z obrazów przedstawiał martwe ciało udręczonego zwierzęcia, wychudzonego - nie wiemy nawet czy zwierzę padło z wycieńczenia czy zostało zabite. Jedno jest pewne: to człowiek zgotował mu ten los. Drugi obraz, prawie abstrakcyjny, przedstawiał krąg, astralne wyobrażenie gwiazdy - słońca czy księżyca, można powiedzieć: świadka patrzącego na leżące, umarłe zwierzę.
(...)
Na obrazie Andrzeja Kowalskiego koń nie jest już dumnym rumakiem, za którego ktoś oferowałby królestwo. Pozostały tylko: "łeb konia | szyja konia | skóra konia | nogi | to już nie mgiełka bezkrwista | nie obłok | ale kość wiązana | i dyszące mięso." (T. Śliwiak "Tryptyk o koniu")
Później, po latach, męczeństwo zwierząt Jerzy Nowosielski porówna wprost do Oświęcimia - uprawnionym głosem wojennego pokolenia, dla którego asocjacje machiny rzeźni z machiną wojny są nazbyt oczywiste. "Zwierzęta cierpią tak jak i my z mocy okrutnego prawa natury, ale cierpią niewyobrażalnie także z naszych rąk" - powiedział Nowosielski. Andrzej S. Kowalski na początku lat dziewięćdziesiątych na jednym z obrazów przedstawiających śmierć konia, trawestując znaną sentencję, napisał: "HOMO ANIMALI HOMO"." (Jan Trzupek, Szkic do portretu artysty, [w:] Andrzej S. Kowalski, Katowice 2013, s. 112-116)