PORTRET HEINRICHA LUDWIGA HRABIEGO ZU LYNAR, 1802

Portret przedstawia hrabiego Heinricha Ludwiga zu Lynar (1779 - 1867), szambelana królewskiego na dworze saskim, przedstawiciela znanej rodziny szlacheckiej w Niemczech, o włoskich korzeniach, z linii osiadłej w Lübbenau w Spreewaldzie, w Brandenburgii. Jego rodzicami byli Christian Ernst, hrabia zu Lynar i Auguste Charlotte Luise, hrabina von Pückler, baronowa von Groditz. W 1802 roku Heinrich Ludwig poślubił Ernestine Karoline von Knoch i osiadł w majątku Ogrosen, gdzie przyszło na świat dziewięcioro dzieci.
Autorem portretu jest słynny malarz niemiecki Anton Graff, jeden z najwybitniejszych portrecistów epoki klasycyzmu. Poświadcza to napis na odwrocie: Heinrich Ludwig/ Graf zu Lynar/ auf Ogrose / geborn. Lübbenau am 14 Mӓrz1779/gest. Lübben am powyżej powtórzony rok 1779]14 Dezemb 1867/ Pinx Graff 1802, podający nazwę majątku, w jakim mieszkał portretowany (Ogrose jest bez wątpienia oboczną nazwą miejscowości Ogrosen w Spreewaldzie), daty i miejsca jego narodzin i śmierci oraz nazwisko autora portretu. Napis ten jest powtórzeniem oryginalnej inskrypcji, jaka znajdowała się na verso przed zdublowaniem obrazu i chociaż nie sposób dziś przesądzić, czy była ona jednorodna, to różnice w wielkości liter pomiędzy informacjami o portretowanym i nazwiskiem autora obrazu, mogłyby wskazywać na to, że te pierwsze zostały dopisane później obok istniejącej już sygnatury Graffa, który często tak właśnie sygnował swoje obrazy.
Najmocniejszym argumentem przemawiającym za autorstwem Antona Graffa jest jednak wysoki poziom artystyczny portretu i jego podobieństwo do poświadczonych historycznie obrazów artysty. Malarz ukazał portretowanego w półpostaci, w 3/4 w stronę widza, z twarzą zwróconą prawie en face w stronę widza, oświetlając sylwetkę od tyłu, tak jak na licznych swoich portretach. Najbardziej charakterystyczny dla Graffa jest jednak sposób przedstawienia oblicza portretowanego, wyrażającego pewność siebie i zadowolenie, afirmację życia, będącą zdaniem monografisty malarza, Ekharta Berckenhagena (Anton Graff. Leben und Werk, Berlin 1967, s. 32), charakterystyczną cechą portretów artysty. Zdaniem tego uczonego: "Twarze namalowane przez Graffa przy całym zróżnicowaniu charakterów, wyrażają pochwałę życia. Nie panuje na ich ani smutek, ani jakiś uśmiech. Są to pogodni, polegający świadomie na sobie dojrzali ludzie, obywatele bez sentymentalizmu i patosu […] wszystkie portrety obdarzone zostały przez Graffa powściągliwością i ponadczasowym dostojeństwem"(jw.). I takie emocje wyraża właśnie twarz Heinricha Ludwiga hrabiego zu Lynar, który w roku namalowania portretu miał 23 lata i zawarł związek małżeński, który miał się okazać niezwykle pomyślny, sądząc z licznego potomstwa.
Kolejnym argumentem przemawiającym za autorstwem Graffa jest fakt, iż malarz ten wykonywał portrety innych członków rodziny hrabiego Heinricha Ludwiga zu Lynar. Są to wizerunki jego dziadka - Rochusa Friedricha hrabiego zu Lynar (1708 - 1781), znanego w swoim czasie dyplomaty, pisarza i tłumacza (jw., kat. nr 921 i 922) oraz brata - Rochusa Augusta hrabiego zu Lynar (1773 - 1800) (jw., kar. nr 919 i 920). W 2007 roku został sprzedany w Dorotheum we Wiedniu portret Moritza Carla hrabiego zu Lynar, który jednak przypomina bardziej portret Rochusa Friedricha repr. pod nr 921 w monografii Berckenhagena.
Wykonanie portretu jeszcze jednego członka rodziny wydaje się więc wysoce prawdopodobne.
Dr Anna Kozak