Adam Jerzy Czartoryski, 1858

GROTTGER Artur
Rysownik i malarz; wybitny przedstawiciel romantyzmu w polskim malarstwie, powszechnie znany przede wszystkim z cykli czarno-białych rysunków poświęconych powstaniu styczniowemu 1863 r., w których, jak nikt inny, „dał wyraz poetycznym i pięknym uczuciom, krzywdom i zapałom tej chwili” (S.Tarnowski). Cykle te, zatytułowane Warszawa, Polonia, Lituania, Wojna, nie przedstawiały konkretnych wydarzeń historycznych, lecz symbolicznie ujmowały narodową tragedię. Ich patriotyczna wymowa sprawiła, że ten nurt sztuki Grottgera zyskał ogromną popularność, a reprodukcje jego kartonów znajdowały się niemal w każdym polskim domu. Mniej znana była pozostała twórczość artysty - obrazy rodzajowe, historyczne i batalistyczne oraz malowane i rysowane portrety. Całe zachowane oeuvre Grottgera przypomniała niedawno wielka wystawa zorganizowana w 1987 r. wspólnie przez Muzea Narodowe we Wrocławiu i w Krakowie.