PEJZAŻ WŁOSKI

[Mieczysław Morka, Nieznany pejzaż Jana Bogumiła Plerscha, Art & Business, 5/2002 - fragment]
Malarz, dekorator, syn Jana Jerzego. Studiował w Warszawie u Sz. Czechowicza, następnie wyjechał do Augsburga, gdzie uczył się u G. B. Goetza - malarza, dekoratora wnętrz oraz do Wiednia, gdzie uczęszczał do Akademii Sztuk Pięknych. Po powrocie do kraju Plersch obok Bacciarellego był głównym dekoratorem królewskich budowli - wykonywał malowidła dla Zamku Królewskiego i Ujazdowskiego oraz Łazienek: Białego Domu, Pałacu Myślewickiego, Pomarańczarni, i Pałacu na Wyspie. Plersch zajmował się także malarstwem portretowym oraz religijnym (obrazy w warszawskich kościołach Jezuitów, Bonifratrów, Św. Anny). Od 1802 r. pracował jako dekorator w teatrze W. Bogusławskiego.
"[...] Odnaleziono wiele wybitnych prac uchodzących za zaginione lub nieznanych historykom sztuki. Odkrycia ostatnich lat dotyczyły przede wszystkim malarzy drugiej połowy XIX w. oraz czynnych w XX w. we Francji przedstawicieli École de Paris. Nieznane prace słynnych mistrzów drugiej poł. XVIII w., kiedy dzięki mecenatowi króla Stanisława Augusta Poniatowskiego kształtowała się narodowa szkoła malarstwa polskiego należą do rzadkości (...). Znaczenie odnalezienia nalowanego na płótnie o wym 73,5 x 101 cm, sygn. w lewym dolnym rogu: Plersch pinx, pieknego idealizowanego krajobrazu, wynika nie tylko z faktu, że jest to dzieło wybitnego artysty i jeden z nielicznych zachowanych jego obrazów olejnych, ale przede wszystkim z uwagi na to, że jest to drugi dotychczas znany sztalugowy pejzaż Plerscha, a zarazem jedyny zachowany. Będąca własnością St. Dobrzańskiego Burza zaginęła w czasie II wojny światowej i znana jest tylko z fotografii w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.
Odnaleziony pejzaż to nastrojowy, idylliczny krajobraz zakomponowany w sposób bardzo bliski rozwiązaniom stosowanym przez Pillementa. Dominującym elementem jest porośnięty drzewami skalisty brzeg rzeki, z usytuowanym wyżej na skale, przypominającym wieżę domem z przybudówką.
Pejzaż to znakomity, dekoracyjny obraz dobrze świadczący o poziomie profesjonalizmu artystów zatrudnionych przez ostatniego polskiego monarchę. Tym cenniejszy, że figuruje na nim nie wzbudzająca żadnych zastrzeżeń sygnatura. (...) Biorąc pod uwagę idylliczność i sentymentalny charakter Pejzażu wydaje się, że mógł on powstać w ostatnich latach panowania króla Stanisława Augusta, a najprawdopodobniej w latach 1796-1802 kiedy, nie mający zatrudnienia na dworze, Plersch malował głównie obrazy sztalugowe. [...]"