ZMROK, ok. 1899-1900

Bronisława Rychter-Janowska - pierwszym nauczycielem artystki był jej brat, malarz, Stanisław Janowski. Następnie w latach 1899-1902 uczyła się w Monachium u A. Ažbégo i L. Bollera oraz w prywatnej szkole S. Hollósy`ego. Po studiach odbyła podróż po południowej Europie uzupełniając wykształcenie w Akademii florenckiej (1904). Związana była z Krakowem i Lwowem, tam też wystawiała swoje obrazy na wystawach w TPSP. Przejściowo zamieszkała w Starym Sączu (1908-09), gdzie prowadziła prywatną szkołę malarstwa. Była malarką dworów polskich; pokazywała w swoich pracach ich wnętrza, architekturę, a także sceny z życia dworu i wsi. Malowała także pejzaże, rzadziej portrety. Zajmowała się tkaniną artystyczną. Mroczne, przepojone melancholią, tajemnicze pejzaże tzw. Stimmungi były wiodącym nurtem malarstwa ostatnich trzydziestu lat XIX i początku XX wieku w szkole monachijskiej. Nastrojowy, malowany w zgaszonej, niemal monochromatycznej gamie barwnej, obraz Zmrok, tak różny od pejzaży włoskich czy popularnych dzieł artystki z motywem dworu polskiego, jest tego nurtu dobrym przykładem. Powstał podczas pobytu malarki na studiach w Monachium.