PARA PLAKIET - POSŁANIEC MIŁOŚCI

Mimo, że brązy Carla Kauby są dobrze znane i poszukiwane na rynku antykwarycznym, o życiu ich twórcy niewiele wiadomo. Ze świadectwa urodzenia wiemy, że był synem szewca, zaś jego imię brzmi "Karl", nie zaś "Carl", jak zwykł artysta sygnować swe rzeźby. Kauba studiował rzeźbę w Wiedniu u Carla Waschmanna i Stefana Schwartza. Później miał podróżować po Stanach Zjednoczonych, a następnie powrócił do Wiednia, gdzie na stałe zamieszkał. Artysta był jednym z najbardziej znanych na początku XX wieku twórców figur Indian i kowbojów, które od początku cieszyły się wielkim powodzeniem. Te małe, polichromowane statuetki w latach 1895-1912 były w dużej ilości eksportowane do Stanów Zjednoczonych. Należą one obecnie do najbardziej poszukiwanych brązów wiedeńskich. Są one również uważane za najlepsze rzeźby o tej tematyce, mimo że ich twórca prawdopodobnie nigdy nie odwiedził Stanów Zjednoczonych. Część badaczy skłania się ku przypuszczeniu, iż fascynacja artysty tematyką Dzikiego Zachodu mogła zostać rozbudzona przez książki Karola Maya. Uważa się, że Kauba korespondował z przyjacielem ze Stanów Zjednoczonych, który oprócz fotografii przysyłał mu wyroby rzemiosła artystycznego Indian, a także elementy uzbrojenia oraz końskiego oporządzenia. Na podstawie tych materiałów artysta tworzył rzeźby odznaczające się dużą dozą realizmu oraz niezwykłą precyzją w opracowaniu detalu, za co są szczególnie cenione. Cechami tymi wyróżnia się prezentowana para plakiet, które ze względu na tematykę oraz neorokokową stylistykę należy uznać za wczesne dzieło artysty. Praca ta, o wybitnie dekoracyjnych walorach, składa się z dwóch owalnych medalionów, ujętych w obramowanie, wiążące kompozycyjnie oba przedstawienia w jednolitą całość. Na tle romantycznego pejzażu ukazana została młoda dama z Amorem. Na pierwszej plakiecie przekazuje Amorowi list, na drugiej mały posłaniec przynosi jej wiadomość od ukochanego. Oba medaliony zwieńczone są motywem gołębia: na pierwszej ptak z koszem kwiatów zrywa się do lotu, na drugiej przylatuje do drugiego gołębia. W obramowaniu złożonym z girland kwiatów - róż, słoneczników i margerytek, wplecione są dwa motywy: pierwszy to umieszczona na cokole maska starego mężczyzny z fletnią Pana przy pierwszej plakiecie, oraz równoważący ją kompozycyjnie wazon z kwiatami przy drugiej plakiecie.
Przedstawienie zinterpretować można jako temat "Posłaniec Miłości". Zwykle ilustracją tego motywu ikonograficznego jest młoda kobieta z gołębiem niosącym list. Gołąb od czasów starożytnych uważany jest za symbol miłości (godłem miłości już w Grecji starożytnej była para białych gołębi). Ponadto uroda gołębia wiąże się z urodą kobiety (`Otoś tyś jest piękna, oczy twoje jak gołębicy`, Pieśń nad Pieśniami, 1,14). Już starożytni Egipcjanie przesyłali wiadomości za pośrednictwem tych ptaków. Tu, w tej roli ukazany został Amor - rzymski bóg miłości, uosabiający miłość zmysłową. Za symbol miłości zmysłowej uznać można również widniejący na pierwszej plakiecie wizerunek Pana, greckiego opiekuna pasterzy i płodności trzód. Było to bóstwo lubieżne, bo nie dające spokoju nimfom, tu może więc występować jako symbol żądz cielesnych. Jednakże, jeżeli zinterpretować ten wizerunek jako Dionizosa (z którym Pan często był mylony), to w kontekście motywu gołębia nabiera on jeszcze innego znaczenia. W `Metamorfozach` Owidiusza Król Aniusz opowiada Eneaszowi, jak jego córki, prześladowane przez zwycięskich Greków, uchodząc przed pościgiem, zmieniły się w gołębice dzięki interwencji Dionizosa, boga płodności (`Metamorfozy`, 632-674). Gołąb jest bowiem od starożytności symbolem nie tylko rozkoszy i uciech miłosnych, ale i niewinności.