Trzy głowy na śmietniku, 1990 r.

POCHODZENIE:
- zakup bezpośrednio od artysty
- kolekcja prywatna, Niemcy
WYSTAWIANY:
- Edward Dwurnik, Retrospektive, wystawa indywidualna, Württembergischer Kunstverein, Stuttgart, 23.04-21.08.1994
LITERATURA:
- Spis cykli malarskich Edwarda Dwurnika, [oprac.] Pola Dwurnik, Cykl II, Gipsowy plener 1970-71, 1985, 1990, poz. 13, s. nlb.


"W swoich obrazach na tematy polskie obnaża Dwurnik z bezlitosną prostodusznością nasz pół wsiowy, pół wielkomiejski folklor, ukazuje codzienną mikrodramę społeczną z typowymi dla niej groteskowymi zagadnieniami (...). Dwurnik nie obawia się żadnych drastycznych i żenujących momentów, z jakich składa się życie, i bezbłędnie wychwytuje ich głębszy sens, by go oddać z bezbłędną ironią mędrców ludowych".
E. Kuryluk, Hiperrealizm-nowy realizm, wyd. II, Warszawa 1983, s. 168

Prezentowany obraz "Trzy głowy na śmietniku", namalowany w 1990, podobnie jak większość płócien Edwarda Dwurnika, jest wizją mocno osadzoną w realiach polskiej rzeczywistości. Autor od prawie pół wieku wciela się w rolę skrupulatnego obserwatora, który z niesłabnącym zaangażowaniem przygląda się najdrobniejszym niuansom ludzkiego życia i każdy jego element uznaje za godny uwagi. W powszechnej świadomości zapisał się jako portrecista najważniejszych przemian politycznych, jakie następowały na przełomie dekad, za prześmiewczego portrecistę czasów Gomułki, Gierka, Jaruzelskiego, następnie okresu transformacji. Jego wielkoformatowe prace traktują o bolączkach tych czasów, prezentują nastroje społeczne, rytuały i przyzwyczajenia, zbliżają się wręcz do roli materiałów źródłowych. Niektórzy w tej pieczołowitości odtwarzania detalu odnajdują analogie do historycznego malarstwa z drugiej połowy XIX wieku, reprezentowanego przez Jana Matejkę, z pasją odmalowującego najważniejsze tematy z historii Polski.
Za oficjalnego przewodnika wczesnej fazy swojej twórczości obrał Nikifora. Na początku lat 70., w dobie rozkwitu różnych form abstrakcji, sztuki konceptualnej, która miała zapowiadać degradacji malarstwa, Dwurnik zadebiutował wizerunkami sportowców (czyli palaczy ówcześnie najtańszych papierosów "Sportów"), a następnie płótna będące zapisem jego podróży. Widoki miast, inspirowanie w pewnym stopniu dziełami malarza prymitywisty, zaczęły zapełniać się samochodami, zwierzętami, ale przede wszystkim mrowiem ludzi, zajętych codzienną krzątaniną. Sam artysta podkreśla, że "pierwszą jednak przyczyną, dla której maluję właśnie ludzi, jest żal nad swoją i ich niedoskonałością. Żal, że całe dorosłe życie człowieka polega na pokonywaniu oporu własnego ciała, na walczeniu z fizycznym lenistwem, z niedyspozycjami" (Edward Dwurnik, tekst na plakacie wystawy "Edward Dwurnik. Malarstwo“, Galeria Nowa, Teatr Nowy, Poznań 1977).Teatrum Dwurnika przez Lechosława Lameńskiego zostało określone sztuką celowo antyestetyczną, wyrasta bowiem z całkowitej otwartości na polską rzeczywistość przepełnioną mesjanizmem, religijnością, nietolerancją, ubóstwem, hipokryzją, szarością, nudą, nonsensem (Lechosław Lameński, Edward Dwurnik - malarstwo, "Tygodnik Powszechny" 1989, nr 25, s. 5). To połączenie współczucia z zajadłą krytyką sprawiło, że Dwurnik został doceniony wcześniej za granicą niż rodzimym kraju, m.in. dostał zaproszenie do udziału na Documenta w Kassel jeszcze w 1982. W czasie, gdy zaczął realizować swój cykl "Gipsowy Plener", z którego pochodzi niniejsza praca, mieszkał w jednopokojowym mieszkaniu w Międzylesiu, osiedlu mieszkaniowym pod Warszawą, razem z żoną, Teresą Gierzyńską. Dwurnik kumuluje charakterystyczne motywy tego miejsca: trasę kolejową, zakłady przemysłowe, robotników. Duże gipsowe głowy, elementy zdemontowanych posągów, upamiętniających czołowych komunistycznych działaczy, są rozrzucone na polu, oczyszczonym przez spychacz, który przygotowuje grunt pod transformację, obiecującą dobrobyt i rozwój. Prezentowany obraz, podobnie jak prace powstałe na początku lat 80., zawiera elementy, które świadczą o wyraźnym politycznym zaangażowaniu artysty. Postaci znajdujące się w centrum możemy znaleźć również na obrazie z 1982 z cyklu "Robotnicy", zatytułowanym "Lekki przebieg stanu W", na którym widać hordy żołnierzy zarówno polskich, jak i radzieckich, którym wydano broń maszynową oraz karabiny. Tytuł cyklu nawiązuje do zyskujących w PRL coraz większą popularność plenerów, konkursów, sympozjów, stanowiących element unikatowego w skali światowej systemu organizacji życia artystycznego w totalitarnym państwie. Gipsowy plener jest nazwą prześmiewczą - z jednej strony stanowi komentarz wobec zła koniecznego, jakim był przymus działania kolektywnego, z drugiej wskazuje na banalność, temporalność sztuki socrealistycznej, która mimo monumentalnych rozmiarów zasadzała się na taniości i dostępności materiału oraz możliwości jego szybkiej obróbki. Być może właśnie niestabilność, bylejakość zmian w uznaniu artysty łączy dwie epoki. Dwurnik w komiksowy sposób dokonuje jednocześnie rozliczenia z czasami PRL oraz podejmuje się jednej z pierwszych krytyk transformacji.
Studiował na wydziale malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dyplom zdobył w pracowni prof. Eugeniusza Eibischa w 1970 roku. W 1966 roku stworzył najliczniejszy cykl jakim był "Podróże Autostopem". W latach 80. malarstwo Dwurnika stało się ekspresyjne i dramatyczne. W latach 90. tworzył kontynuację "Podróży Autostopem" czyli "Błękitne miasta", "Diagonalne", "Błękitne" i "Wyliczanka". Obecnie zajmuje się też sztuką abstrakcyjną. W 1981 roku otrzymał nagrodę im. Cypriana Kamila Norwida, w 1983 Nagrodę Kulturalną Solidarności oraz nagrodę Coutts and Co International Private Banking w Zurychu. Brał udział w Documenta 7 w Kassel w 1982, Nouvelle Biennale de Paris w 1985 i w XIX Biennale Sztuki w Sao Paulo w 1987.

PODATKI i OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.