Les Illuminations

LÉGER Fernand
Fernand Léger (ur. 1881 w Argentan, zm. 1955, Gif-sur-Yvette). Tworzył głównie w Paryżu, z wyjątkiem lat 1940 -1946, kiedy przebywał w Stanach Zjednoczonych. W latach 20. XX wieku był dominującą osobowością artystyczną epoki. Od 1910 r. w konfrontacji z dokonaniami paryskiej awangardy artystycznej, przede wszystkim w odpowiedzi na kubizm, malował prawie monochromatyczne kompozycje, złożone ze zgeometryzowanych, cylindrycznych, uproszczonych form, łatwo czytelnych w swym swoistym realizmie. Budował z nich wyraziste kompozycje, początkowo związane z kultem cywilizacji technicznej, maszyny i przemysłu, potem ogólniej z codziennym życiem przeciętnych ludzi. Znamienne dla jego dzieł jest współgranie mocnej, płynnej kreski konturu ściśle zamykającego przedstawiane formy, z plamami czystego koloru. Ok. 1924 r. artysta zainteresował się architekturą i malarstwem ściennym: tworzył dekoracyjne kompozycje, nierzadko monumentalnych rozmiarów. Współpracował z twórcami puryzmu: Pierrem Jeanneretem i architektem, Le Corbusierem. Projektował dekoracje teatralne (balet Sergiusza Prokofiewa Stalowy krok, 1948; opera Dariusa Milhauda Bolivar, 1949), tkaniny, witraże i mozaiki, poza tym uprawiał rzeźbę, grafikę użytkową, zajmował się filmem i ceramiką. Od 1950 r. miał pracownię ceramiczną w Biot. Był utalentowanym pedagogiem, teoretykiem i popularyzatorem sztuki. Wybór pism Légera „Funkcje malarstwa” ukazał się w Polsce w 1970 r. Wśród wielu uczniów Légera byli również Polacy, a jego twórczość silnie oddziaływała w Polsce, by wspomnieć choćby lwowską grupę Artes. Po II wojnie światowej żoną Legera była związana z polskim środowiskiem artystycznym malarka Nadia Khoddasevitch /Chodasiewicz (Wanda Chodasiewicz-Grabowska).