UPADEK SZYMONA MAGA

Obraz powtarza kompozycję fresku Upadek Szymona Maga wykonanego do zakrystii kościoła San Paolo Maggiore w Neapolu przez najsłynniejszego artystę neapolitańskiego doby baroku, Francesco Solimenę, w latach 1689-1690. Kompozycje Solimeny cieszyły się ogromną popularnością wśród współczesnych. Bardzo wysoko cenione dla ich mistrzostwa były szkice przygotowawcze do malowideł ściennych. Częstokroć reprodukowano je w technikach graficznych i kopiowano. [br] Kompozycjia Upadku Szymona Maga zachowuje cechy oryginału co może wskazywać na autorstwo Solimeny. Rodzaj płótna i technologia malarska świadczą o powstaniu malowidła w XVIII wieku. Namalowany jest z dużą swadą malarską, która dobrze oddaje żywiołowy styl Solimeny i pozwala powielić trudną, wielopostaciową kompozycję zawartą w skomplikowanych ramach architektonicznych. Pewne słabości daje się zauważyć w sposobie opracowania dłoni i stóp niektórych postaci, zbytniej ciężkość form męskiego aktu i twardości fałd żółtej szaty starca po prawej stronie kompozycji oraz cienko i nieco schematycznie malowanej architekturze. Dramatyczny światłocień tak typowy dla neapolitańskiego mistrza został złagodzony, a kolorystyka, u Solimeny z dominantą brązów, czerwieni i nasyconych odcieni złota, tu została rozjaśniona i zmieniona dodatkowo przez "galeryjny ton" żółtego werniksu.[br] Dzieje Apostolskie wspominają postać Szymona Maga, który wcześniej zajmował się czarną magią lecz pod wpływem nauczania apostoła Filipa uwierzył w naukę Chrystusa i przyjął chrzest. Nie odstępował Filipa i "zdumiewał się bardzo na widok dokonywanych cudów i znaków". Gdy do Samarii dołączyli apostołowie Piotr i Jan i przez nakładanie rąk udzielali ochrzczonym Ducha Świętego, Szymon Mag przyszedł z pieniędzmi i chciał kupić od nich tę władzę oraz dar Ducha Świętego. Święty Piotr zareagował na to bardzo ostro ganiąc go i uświadamiając, iż daru Bożego nie można nabyć za pieniądze. Relacja Pisma Świętego nie przekazuje dalszych losów Szymona. Dość szybko jednak postać Szymona Maga zaczęto utożsamiać z ojcem wszystkich herezji i pierwszym Antychrystem. Apokryficzne dzieje Piotra i Pawła, z których następnie czerpał Jacobus de Vorgine redagując Złotą legendę, opowiadają o kontrowersji pomiędzy świętym Piotrem a Szymonem Magiem w Rzymie, w obecności cezara Nerona i o przerażającym końcu Maga. Tłumna scena ukazana przez Solimenę opiera się właśnie na tym podaniu. Neron spodziewający się specyficznego pojedynku cudotwórców zasiadł na tronie by asystować w popisie niczym w walce gladiatorów. Podanie głosi, iż święty Piotr uchronił się przed rozszarpaniem przez rozwścieczone psy nasłane nań przez Maga, ukazując im kawałek poświęconego chleba, a następnie uczynił kilka spektakularnych cudów wskrzeszenia umarłych. Upokorzony brakiem powodzenia Szymon Mag zaproponował wówczas, że powtórzy doświadczenie Ikara. Chciał rzucić się z wyżyn Kapitolu w dół, twierdząc, iż na jego wezwanie aniołowie uniosą go do Ojca niebieskiego. Po skoku z wysokiej wieży przez jakiś czas Szymon Mag mocą demonów utrzymywał się rzeczywiście w powietrzu, podczas gdy święty Piotr modlił się żarliwie. Wówczas demony wypuściły Maga, a ten upadając z wysokości poniósł straszliwą śmierć, która miała być przestrogą przeciw pysze heretyków i grzechowi symonii czyli świętokupstwa (pochodzącej od imienia Szymona praktyce sprzedawania i kupowania godności kościelnych). [br] Ciekawy i rzadki przykład malowidła z epoki późnego baroku