Andrzej Kmicic chorąży orszański, 1887

Franciszek Kostrzewski odbył studia malarskie w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, między innymi u J.F. Piwarskiego i R. Hadziewicza. Głównie malował pejzaże i sceny rodzajowe. Posługiwał się techniką olejną oraz akwarelą. Odbył kilka podróży zagranicznych, ale całe życie związany był ze środowiskiem warszawskim. Zajmował się również ilustracją, będąc stałym współpracownikiem Tygodnika Ilustrowanego" oraz innych pism warszawskich. Był jednym z najpopularniejszych malarzy swojej epoki, zarówno ze względu na swój talent malarski, zacięcie satyryczne, jak i zalety towarzyskie i wielką pracowitość. Jego dzieła znajdują się we wszystkich znaczniejszych muzeach polskich, między innymi w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Kostrzewski namalował cykl gwaszy do Trylogii H. Sienkiewicza. Te dwie prezentowane prace nawiązują do drugiej jej części - Potopu, którą początkowo, w latach 1884-1886 autor publikował w warszawskim "Słowie", w krakowskim "Czasie" i w wielkopolskim "Dzienniku Poznańskim", a w roku 1886 wydał w postaci sześciotomowej książki.

Obie akwarele mogły stanowić ilustrację sceny, kiedy obaj bohaterowie przygotowują się do pojedynku zakończonego słynnymi później słowami: "kończ waść, wstydu oszczędź".