PORTRET JACOBA MALAPERT, 1673

Za opinią Marii Kluk
Portret przedstawia reprezentanta znakomitego rodu Malapertów, który wywodził się z Valenciennes w Pikardii.(...)W XVI wieku, po przejściu na protestantyzm, rodzina przeniosła się via Brema do Antwerpii, a następnie, w wyniku prześladowań hiszpańskich, do Niderlandów Północnych. Z czasem osiedli w majątku Jutphaas koło Utrechtu. (...) Dzięki małżeństwom, Malapertowie weszli w związki z wybitnymi rodzinami tego kraju, na przykład z rodziną Pietera Cornelisz Hoofta (1581-1647), wybitnego holenderskiego poety i dramatopisarza doby renesansu (...).W Utrecht Archief znajduje się obfite archiwum rodziny Malapertów z Jutphaas. (...) Malapertowie utrzymywali również kontakty z Niemcami. (...) W XIX wieku niejaki Friedrich Wilhelm Philipp Freiherr von Malapert, gen. Neufville (1784-1852) był dwukrotnie, w 1827 i 1830 roku, burmistrzem Frankfurtu nad Menem. Imię Jacob pojawia się w dostępnych mi ¼ródłach po raz pierwszy w 1672 roku, w pracy Andreae Samuel, Malapert Jacob, Disputatio Politica. Fundamenta politicae Hobbesianae, Herborn 1672 (…). Niezwykle kusząca wydaje się myśl, że przedstawiony w dumnej pozie mężczyzna może być współautorem rozprawy o zasadach polityki. Zamyślony, poważny wyraz twarzy sugeruje głębię myśli i powagę refleksji, które kierują poczynaniami tej osoby, niekoniecznie związanej z działalnością militarną, co sugeruje nie w pełni odczytany napis w lewym górnym rogu. (…) Należy podkreślić, że skała na tle której został sportretowany ów mężczyzna, może być symbolem siły i stateczności charakteru. Autorstwo Johanna Heinricha Roosa nie budzi wątpliwości. Sygnatura jest bardzo zbliżona do tej w obrazie datowanym na rok 1672, znajdującej się w Szépmüvészeti Múzeum w Budapeszcie (…). Johann Heinrich Roos był wybitnym portrecistą, malarzem zwierząt, pejzażystą i rytownikiem. (...). W 1634 roku, wraz z rodzicami przeniósł się do Wesel, a w 1640 roku do Amsterdamu, gdzie w 1647 roku był uczniem Guilliama Dujadina, zaś następnie Cornelisa de Bie i Barenta Graata. W latach 1650 do 1654 przebywał we Włoszech. Od 1657 roku mieszkał we Frankfurcie (…). Od 1664 roku był malarzem nadwornym Carla Ludwiga von dem Pfalz (…). Wraz ze swym bratem Theodorem, pracował dla dworów w Moguncji (Meinz) i Kassel. Wyżej niż portrety ceniono jego obrazy przedstawiające zwierzęta i sceny pasterskie z ruinami w tle. Malował również tematy religijne dla kościołów (…). Jego obrazy znajdują się w ponad połowie największych muzeów europejskich (m.in. Budapeszt, Frankfurt/Städel, Kassel, Wiedeń, Petersburg, Gandawa, Praga, Stuttgart, Haga). Obraz powstał w okresie działalności Roosa we Frankfurcie. Nie ulega wątpliwości, że artysta ten, kierując się umiejętnościami nabytymi w czasie dość wszechstronnego procesu kształcenia, w obrazach o treściach pastoralnych i przedstawieniach zwierząt ulegał wpływowi barokowego malarstwa włoskiego i mistrzów flamandzkich działających we Włoszech. W przedstawieniach portretowych artysta wykorzystywał wiedzę zdobytą u mistrzów w Amsterdamie, co widać zwłaszcza w dbałości o delikatny modelunek twarzy i umiejętne oddanie różnorodności faktury jedwabiu, wełny, koronek czy włosów. Obraz jest dziełem niezwykle interesującym, i zasługującym na zainteresowanie ze strony muzeów - zarówno ze względu na jego autora, jak i osobę portretowaną. W ostatnim dziesięcioleciu pojawił się na rynku aukcyjnym tylko jeden portret pędzla tego artysty. Jest to Portret mężczyzny, półpostać w zbroi, 1660 (płótno, olej, 80,2 x 65,4, sygnowany JH Roos Fecit), wystawione na aukcji w Londynie, Sotheby`s, Olympia (lot 261), 16.04.2002 płótno sprzeda-no za 33 000 GBP. (...) Omawiany obraz ma zaś w stosunku do tamtego dzieła wielką, dodatkową zaletę - wysokie prawdopodobieństwo dokładnego ustalenia osoby sportretowanej po przeprowadzeniu stosownych badań w dostępnych archiwach.