Mechano-Faktura, 1924/1960

Malarz, grafik, krytyk i teoretyk sztuki, działający w Warszawie, Berlinie i Paryżu. Jeden z czołowych przedstawicieli awangardy lat 20. XX w.
Artysta jest autorem teorii mechanofaktury, którą ogłosił w 1924 r. w manifeście Mechano-Faktura: "Ta całkowicie oryginalna i konsekwentna teoria koncepcja plastyczna zapowiadała odrzucenie w malarstwie iluzji przestrzeni na rzecz zaakcentowania dwuwymiarowości płótna. Berlewi zastąpił fakturę kompozycji malarskiej wizualnymi ekwiwalentami: zrytmizowaniem linii i płaszczyzn oraz schematycznym zestawianiem prostych form geometrycznych. Artysta, poszukując nowych środków wyrazu, przetworzył strukturę materiałów w system rastrów złożonych z kół, kropek, prostych i falistych linii oraz kwadratowych powierzchni o różnej sile i intensywności. Radykalnie ograniczył kolorystykę do czerni i bieli, czasem tylko czerwieni. Powstała w ten sposób samoistna faktura, niezależna od materiałów i w pełni odpowiadająca naturze malarstwa. Berlewi pisał w swoim manifeście, że mechanizowanie środków wyrazu nie oznacza zautomatyzowania procesu twórczego. Nowy język geometrycznych form miał współgrać z przyspieszonym rytmem zmieniającej się współczesności, dawać wyraz postulowanemu przez konstruktywistów zjednoczeniu sztuki z życiem społecznym" (M. Frankowska, A. Frankowski, Henryk Berlewi, wyd. czysty warsztat, 2009, s. 47).
Analogiczna praca (sygnowana, datowana i opisana: Berlewi 1924-1961) w roku 2015 została wylicytowana z 10 000 zł do ceny 70 000 zł (16 kwietnia 2015, Desa Unicum, Aukcja Grafiki i Plakatu).