Relief, 1967 r.

"W warunkach zależności od funkcji konstrukcyjnej, nieskomplikowana forma prostokąta o bokach zaokrąglonych każe brać pod uwagę wszystkie możliwości, które przynosi kształt prosty i okrągły. Jednolite rozwiązanie układu tych trójwymiarowych elementów staje się zagadnieniem bardziej skomplikowanym".
Hanna Ptaszkowska, 1962

Beczułkowato wygięte prostokąty zastosowane w prezentowanej pracy są motywem rozwiniętym głównie w cyklach białych i czarno-szaro-białych reliefów Stażewskiego. Prace achromatyczne i monochromatyczne pozwoliły artyście skupić się wyłącznie na relacjach form w przestrzeni. Ten okres w twórczości nestora polskich malarzy zwieńczyła wystawa w warszawskiej Galerii Krzywe Koło w 1961 roku. Stażewski postanowił następnie poszukać innego materiału do tworzenia coraz to nowych układów geometrycznych figur. Na początku lat 60. wykonywał prace z użyciem rozmaitych kształtów - zarówno monochromatyczne, jak i w dwóch kolorach. Wprowadził do swoich reliefów układy listew, które ubogaciły i skomplikowały geometryczne zależności wewnątrz kompozycji. Przy żadnym z tych rozwiązań nie zatrzymał się jednak na dłużej. Dopiero zastosowanie metalu jako głównego budulca reliefów - począwszy od 1964 roku - nadało nowy sens twórczym poszukiwaniom Stażewskiego.

W 1970 roku artysta tak uzasadnił użycie metalu w swoich pracach: "Celowo w moim poprzednim okresie nie wprowadzałem koloru, poprzestając na monochromatyzmie, który rozpoczął się białymi reliefami. Chodziło o to, żeby nie zakłócić działania wszystkich kombinatorycznych możliwości istnienia form powtarzalnych w przestrzeni. Wprowadziłem za to metal, który obecnie jest moim podstawowym materiałem. Daje on większą czystość w obserwowaniu ruchu form, powstającego w reliefie w skutek ruchu widza. Równocześnie metal ostrzej reaguje na światło, które jest podstawowym składnikiem moich obrazów. Właściwa forma istnieje tylko wraz z cieniem, który jest jeszcze jednym powtórzeniem i bardzo ważnym czynnikiem zmienności obrazu" (Henryk Stażewski, 1970).

Istotnie, światłocień gra w przypadku prezentowanej pracy niebagatelną rolę. W zależności od kąta padania światła oraz punktu widzenia odbiorcy, relief ten może dawać efekt wielu różnych obrazów. Połączenie serii pionowych pasów i leżących poziomo, wybrzuszonych prostokątów tworzy kontrast, który spotęgowany jest dodatkowo przez dysproporcję pomiędzy górną i dolną częścią kompozycji. Ponadto, wprowadzając dysonans pomiędzy układami wypukłych i wklęsłych pasów u góry i u dołu reliefu, Stażewski nadaje kompozycji wrażenie ruchu. Mimo licznych zabiegów, które wnoszą element zamieszania do geometrycznej układanki, symetryczny i wagowy porządek jest jedynie lekko zachwiany - nie może tu być mowy o totalnej dysharmonii. Rozluźnienie układów kompozycyjnych oraz gra światła czyni z reliefów metalowych jeden z bardziej dynamicznych cykli prac Stażewskiego. Prezentowana praca jest zaś jedną z ostatnich tego typu - od 1967 roku Stażewski zaczął wykorzystywać inne materiały, eksperymentować z większą gamą kolorystyczną oraz z bardziej rygorystycznymi układankami, złożonymi z większej liczby identycznych kwadratów.

Henryk Stażewski jest niekwestionowanym ojcem polskiej awangardy. Wpłynął na wiele pokoleń artystów nie tylko swoją twórczością, ale też pracami teoretycznymi. Przed II wojną światową był członkiem grup zrzeszających artystów awangardowych w kraju i za granicą, takich jak Blok, Praesens, a.r., Cercle et Carré, Abstraction-Création. To m.in. dzięki jego zagranicznym kontaktom i międzynarodowemu rozgłosowi członkowie grupy a.r. zdołali zebrać kolekcję sztuki nowoczesnej, która zaprezentowana została w Muzeum Sztuki w Łodzi. Po wojnie Stażewski współtworzył Galerię Foksal w Warszawie, a jego pracownia - którą od 1970 roku dzielił z Edwardem Krasińskim - stała się jednym z najbardziej kultowych miejsc na artystycznej mapie stolicy. Twórczość Stażewskiego ma rodowód konstruktywistyczny i związana jest z tradycją neoplastycyzmu, a jego powojenne dzieła porównywane były niekiedy z malarstwem op-artowskim. Stażewski nie był jednak wyłącznie malarzem czy twórcą reliefów, multipli i kolaży: tworzył projekty wnętrz i przedmiotów użytkowych, a także grafikę artystyczną i użytkową.

Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.