Zestaw trzech prac - Kompozycja 69, 70 i 71, 1978 r.

POCHODZENIE:
- kolekcja prywatna, Polska

WYSTAWIANY:
- Three pioneers of Polish avant-garde : Władysław Strzeminski, Katarzyna Kobro, Henryk Stażewski, Fyns Kunstmuseum, Odense, 1985

LITERATURA:
- Henryk Stażewski, red. Andrzej Szczepaniak, SKIRA, Milano 2018, s. 188-189 (il.)
- Three pioneers of Polish avant-garde: Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro, Henryk Stażewski, katalog wystawy, Fyns Kunstmuseum, Odense 1985 (spis)

Henryk Stażewski – mistrz reliefu, poszukiwacz ładu, miłośnik geometrii. Przez wiele lat realizował kompozycje przestrzenne o niesłychanym zróżnicowaniu formalnym i treściowym. Tworzył wielkie cykle, krążąc wokół rozbudowanego problemu formalnego, konsekwentnie dokonując jego pogłębionej analizy. Dzięki temu powstawały wielkie grupy białych reliefów o ascetycznym charakterze, realizujące fascynacje ruchem cykle reliefów metalowych czy prace zbudowane na bazie wielokrotnie powtórzonego kwadratu. Na początku lat 70. Stażewski porzuca jednak koncept tworzenia prac w cyklach i urozmaica swoją twórczość o skromniejsze serie prac, poruszające się w obrębie mniejszego wątku aniżeli dużego problemu. Ja pisała Joanna Mytkowska „obrazy te zyskują status kaprysów” (Joanna Mytkowska, Stażewski – z dzisiejszej perspektywy, [w:] Henryk Stażewski: ekonomia myślenia i postrzegania, Warszawa 2006, s. 21). Obrazy powstałe po 1970 tworzą raczej zbiór indywidualności niż jednorodny zespół. W ten sposób, na początku lat 70. powstają prace, w których artysta decyduje się m.in. na spłycenie formy i ponowny zwrot ku malarstwu, a także większe zainteresowanie kolorem niż przestrzennością, czego przykładem jest prezentowana w naszej ofercie kompozycja.
Oferowana praca to przejaw zainteresowania i skupienia się artysty na kolorze, badaniu jego wpływu na otoczenie i odbiór dzieła. Barwa nabrała intensywności, została także ujednolicona. W porównaniu do prac wcześniejszych można zauważyć także zmianę w sposobie opracowywania i wypełniania powierzchni, która nabiera przestronności i lekkości. Same badania walorowe Stażewski prowadził już wcześniej, na przykład tworząc prace, głównie w latach 196570, przypominające tablice barw, w których odcienie uporządkowane są gradacyjnie względem nasycenia barwy lub tonacji. Szczególnym uczuciem darzył Stażewski właśnie barwę niebieską, która urzekała go spokojem i stabilnością. W wywiadzie publikowanym w katalogu wystawy w Galerii Foksal w 1969 przyznał: „Zajmuję się zagadnieniem koloru. W ostatnich reliefach stosuję najostrzejsze rygory, które upodabniają je do tablic używanych w optyce i kolorymetrii (…). Matematyczną precyzję w wyborze kolorów osiągam przez intuicję. W naszym oku jest miara, która daje niezawodne oparcie dla intuicji. Dzięki intuicji twórczość artystyczna nie jest ilustracją praw już odkrytych” (Henryk Stażewski, [cyt. za:] wywiad Wiesława Borowskiego, [w:] Henryk Stażewski, katalog wystawy, Galeria Foksal, Warszawa 1969, s. nlb.).
Na uwagę zasługuje również cienka pozioma linia, niepozornie prześlizgująca się na kolejne płótna. Pomimo swojej lakoniczności, nie jest pozbawiona znaczenia. Późna kreska u artysty jest siłą „najprostszą i wyznaczającą przestrzeń nieskończoności” (Bożena Kowalska, Henryk Stażewski, Warszawa 1985, s. 37). Wcześniej podstawowymi formami geometrycznymi były kwadrat i koło, natomiast linia pojawiała się w charakterze uzupełniającym. Na początku lat 70. można jednak zauważyć wzrost zainteresowania znaczeniem i funkcją linii prostej, która zaczęła się pojawiać na płótnie z coraz większą częstotliwością. Jednym z najważniejszych artystycznych wyzwań stało się dla Stażewskiego wiązanie kolorów i linii w harmonie i kontrasty. W 1970 artysta zamieszkał ze swoim serdecznym przyjacielem Edwardem Krasińskim, który od 1968 zaczął oznaczać otaczającą go rzeczywistość paskami niebieskiej taśmy, dokładnie na wysokości 130 cm, co w konsekwencji stało się znakiem rozpoznawczym jego sztuki. Jak sam mówił: „Pasek to przypadek, ale oczekiwałem tego przypadku”, a takie zainteresowania badawcze nie mogły pozostać obojętne na sztukę samego Stażewskiego. Mieszkanie artystów było wypełnioną obrazami pracownią, miejscem dialogu i wymiany myśli artystycznej, gdzie kwitł intelektualny rozwój, a każde spotkanie obdarowywało jego uczestników morzem inspiracji. Mieszkanie przy Alei Solidarności 64 po dziś dzień wypełnia artystyczny duch, bowiem od 2004 z inicjatywy Galerii Foksal funkcjonuje tu Instytut Awangardy, który przeprowadził renowację pracowni w celu udostępnienia jej szerszej publiczności.

Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.