Planeta pomarańczowa, 1970 r.

WYSTAWIANY:
- Hilary. Malarstwo i rysunek, Muzeum Narodowe w Warszawie, Galeria Zachęta, marzec - kwiecień 1997, Muzeum Śląskie, Katowice, czerwiec - wrzesień 1997, Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, Kraków, grudzień 1997 - luty 1998

LITERATURA:
- Hilary. Malarstwo i rysunek, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, oprac. Hanna Kotkowska-Bareia, Warszawa 1997, poz. 89, s. 242 (il.), 283 (spis)

Sztuka Hilarego Krzysztofiaka, który niemalże od początku swej twórczości sygnował swoje prace samym imieniem, ewoluowała na przestrzeni lat. Artysta grupował swoje dzieła w cykle, w których podejmował motywy realizowane latami w różnych wariantach. Jego dokonania długo pozostawały zapomniane w Polsce, do czego przyczyniła się polityka kulturalna PRL, cenzura, a nawet niszczenie jego dorobku. Hilary podjął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, dobrowolnie jednak zdecydował się na opuszczenie uczelni przed odebraniem dyplomu w geście niezgody wobec panujących konwencji socrealizmu. Przez całe życie był typem nonkonformisty, dystansował się od panujących tendencji, sprzeciwiał się wytycznym komunistycznego reżimu. Dlatego dołączył do grupy St-53, a później nie uległ nowoczesnym modom, nie stosował współczesnych mediów. W swej bogatej działalności dążył do perfekcjonizmu warsztatowego, posługiwał się farbą w tak precyzyjny sposób, że odmalowywał kratery na powierzchni planet i tworzył iluzjonistyczne faktury kojarzone z techniką kolażu. Barwy na płótnach, pomimo kontrastów, zawsze harmonijnie ze sobą współgrają, czym dowodzą mistrzostwa autora jako kolorysty.
Po opuszczeniu kraju w 1968 i przeprowadzce do Kolonii, a następnie do Monachium, malarz kontynuował swój cykl „Metamorfozy”, przedstawiający stylizowane kobiece akty. Płótna te nawiązywały do sztuki ludowej, zarówno polskiej, jak i meksykańskiej, do dokonań kubistów, ale także twórczości prehistorycznej, reprezentowanej przez posążek Wenus z Willendorfu. Figura ludzka pod pędzlem Hilarego stawała się coraz bardziej zdeformowana, aż w końcu budziła skojarzenia bliższe mistycznym totemom niżli realnym ciałom. Poszczególne elementy, poddane geometryzacji, ostatecznie zostają od siebie odseparowane. Pochodną tych prac są kosmiczne pejzaże, przedstawiające fantastyczne układy planet, inspirowane teoriami kosmogonicznymi i bogatą wyobraźnią artysty, lokującą je na granicy snu i jawy. Gdy Włodzimierz Odojewski próbował opisać okoliczności powstania płócien Hilarego, napisał, że podobne wizje pojawić się mogą wtedy, „kiedy wkroczenie na pomost między jawą i snem pozwala widzieć rzeczywistość wewnętrzną i zewnętrzną jednocześnie, poznanie fizyczne miesza się z rozumowym, między światem materialnym i duchowym dokonuje się fuzja, a świadomość eksploduje 'prawspomnieniami' zakodowanymi w genach i pozwala je przetwarzać w nowe układy przestrzenne i układy rzeczy. Układy, z których artysta buduje symbole narodzin, ruchu, wzrostu, zmiany, rozpadu, zniszczenia, nowych narodzin” (Włodzimierz Odojewski, O Hilarym - próba syntezy, [w:] Hilary. malarstwo i rysunek, s. 64).
Obraz zatytułowany „Pomarańczowa planeta” powstał w 1970 i zapowiada papierowy cykl, nazywany również kosmicznym, który autor realizować będzie do swej nagłej śmierci w 1979. Wielu krytyków piszących o dziełach Hilarego zwraca uwagę na jego konsekwentne trzymanie się idei obrazu totalnego, w którym zawarta jest prawda zarówno o artyście, jak i o świecie. Na płótnach twórcy od połowy lat 60. często pojawiają się motywy planet, księżyców czy mandali, symbolizującej naturalną całość i cykliczność. Geometryczne kształty, utrzymane w pomarańczowych, brunatnych i bordowych barwach, przywodziły skojarzenia z pradawnymi wierzeniami i rytuałami afirmującymi naturę w całym jej bogactwie. Sama już forma płótna nasuwa skojarzenia z religią, a dokładniej - z witrażami. Bliscy przyjaciele zaś widzieli w palecie malarza raczej wspomnienia z dzieciństwa, rumowiska i rdzawe hałdy odpadów, czyli nieodłączny element pejzażu miejsca urodzenia Hilarego: Szopienic, obecnie części Katowic.
Aleksander Wojciechowski w odpowiedzi na pytanie o motywy kierujące Hilarym w trakcie tworzenia kosmicznego cyklu pisał: „Może była to kwestia przypadku, chęć zmierzenia się z frapującym tematem, a może głęboka zaduma nad naszą egzystencją w niezmierzonych przestrzeniach? Niezależnie od tego, jak określimy jego malarskie zamiary, była to wędrówka Hilarego w bezmiar nieboskłonu” (Aleksander Wojciechowski, Warszawa - Monachium - Waszyngton - Warszawa, [w:] Hilary. malarstwo i rysunek, s. 49).
W płótnach Hilarego zaznacza się jego filozofia sztuki. Zawierają się też w nich ogromne pokłady wrażliwości i dociekliwości, popychających autora do zadawania pytań o to, co niedostępne ludzkiemu oku i poznaniu.

Malarz, grafik i scenograf teatralny. Studiował w warszawskiej ASP. Był członkiem awangardowej Grupy St-53, redaktorem graficznym m.in. pism "Po prostu" i "Ruchu Muzycznego". Uczestniczył w ważnych wydarzeniach artystycznych m.in. w Arsenale, I Plenerze w Osiekach, Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, wystawach Galerii Krzywego Koła i Salonu Współczesności, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu nowoczesnej sztuki polskiej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Projektował też scenografię do wielu sztuk m.in. Ionesco i Mrożka, z którym się przyjaźnił. W końcu lat 60., mimo osiągniętej pozycji, po jednej ze swoich wystaw, nie wrócił do kraju - zdecydował się na emigrację nie znajdując dostatecznej przestrzeni wolności dla siebie i swej sztuki. Twórczość kontynuował w Niemczech, a potem w Stanach Zjednoczonych. Po jego wyjeździe pracownia artysty w Warszawie została zaplombowana, potem obrazy wyrzucono na śmietnik, a pracami na papierze dekarze palili pod kotłami ze smołą podczas remontu dachu nad kinem "Wisła". W 1976 roku otrzymał nagrodę Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Był osobą znaną w polskich środowiskach emigracyjnych, m.in. w kręgu paryskiej "Kultury". Pisali o nim J. Czapski, S. Mrożek, W. Odojewski. W kraju cenzura PRL skazała go na nieistnienie. Jego twórczość przypomniała dopiero wystawa monograficzna w marcu 1997 roku w warszawskiej Zachęcie. Wystawa ta następnie gościła w Muzeum Śląskim w Katowicach i w Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie.


PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.