Pejzaż włoski z cyprysami

Cyprysy pojawiają się w pejzażach modernistów nieprzypadkowo. Cyprysowe drzewa i krzewy, banalny element pejzażu Italii, Prowansji, Azji Mniejszej czy wybrzeża Morza Czarnego, budziły na przełomie XIX i XX wieku konkretne symboliczne skojarzenia. Uchodziły za rośliny cmentarne, kojarzone były z melancholią i przemijaniem, nieśmiertelnością i potęgą natury. Artyści, tworzący jak Trusz około roku 1900, odebrali w większości klasyczne wykształcenie; obeznani byli z łacińską literaturą, w której gałęzie cyprysów występowały często jako rekwizyty ceremonii pogrzebowych. Znali też twórczość romantyków, którzy chętnie odwoływali się do symboliki cyprysów. Pisał o nich wielokrotnie Mickiewicz (w "Dziadach" Gustaw odwiedza księdza trzymając gałąź cyprysa w dłoni) czy Norwid (w wierszu"W Weronie" po śmierci Romea i Julii "cyprysy mówią"). Iwan Trusz należał do pokolenia, dla którego te południowe drzewa nie były po prostu malowniczym elementem pejzażu, ale nośnikiem symboli. Dowodem na to są nie tylko jego obrazy wykorzystujące, niekiedy wręcz ostentacyjnie ten motyw, lecz także zachowana korespondencja. Znane się listy artysty do jego narzeczonej Ariadny Drahomanowej, powstałe podczas jego wędrówek po Krymie na początku XX wieku. Dowodzą one, że Trusz był z natury romantyczny, wrażliwy nie tylko na krajobraz, ale także na teksty kultury i kształtujący się w okresie jego młodości symbolizm.
Symboliczny ładunek prac Trusza jest jednym z powodów jego osobności w panoramie polskiej sztuki przełomu wieków. Gdyby analizować jego pejzaże tylko w kontekście formalnym, można by łączyć je ze szkołą Jana Stanisławskiego, malarza, który był przez kilka lat nauczycielem Trusza na krakowskiej ASP. Podczas gdy niewielkie, rozświetlone pejzaże krakowskiego profesora są treściowo puste, Trusz wielokrotnie ukrywa w swoich pracach romantyczne symbole. Oprócz cmentarnych cyprysów znajdziemy na nich jaśmin, roślinę również kojarzoną ze śmiercią i obrzędami pogrzebowymi, złamane brzozy, samotne sosny, kapliczki przydrożne, wschody i zachody słońca. W tym sensie bliżej Truszowi do Böcklina, autora słynnej "Wyspy umarłych" niż Stanisławskiego. Monografistka Trusza, Oksana Biła, w charakterystyczny sposób zwracała uwagę na "narracyjność" jego pejzaży: "Wśród prac namalowanych w tym okresie jest dużo fabuł, do których często powracał. Do nich należy rozwój motywów sosny krymskiej, cyprysów czy gór skalistych - przedstawionych szeregiem dzieł od szkicu do monumentalnego dzieła. Są one świadectwem nie tyle zwykłego powrotu do ulubionego tematu, ile wyważonego rozwoju tematu kształtującego cykle. (…) Cykle te świadczyły o pewnym, postępie malarza neoromantyka. Wyczuwalna staje się tendencja do odejścia od fragmentarycznych motywów, które dyktowały kameralność pejzaży; natomiast dominują uogólniające, epickie w swoim charakterze widoki natury, odtworzone delikatnymi gradacjami koloru i plastycznością kształtu" (Oksana Biła, Słoneczne akordy w palecie Iwana Trusza, Sopot 2011, s. 17-18).

Studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Leona Wyczółkowskiego i Jana Stanisławskiego, a następnie w Wiedniu i w Monachium. Wiele podróżował, m.in. do Rzymu, na Krym, do Palestyny i Egiptu, a podróże te dokumentował wieloma pejzażami i szkicami. Stale mieszkał we Lwowie, gdzie obecnie znajduje się poświęcone mu muzeum. Malował portrety, nastrojowe krajobrazy i sceny rodzajowe. Jego obrazy cenione i poszukiwane przez kolekcjonerów cieszyły się zawsze dużą popularnością.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i naliczana jest degresywnie w zależności od kwoty wylicytowanej: do 100 000 złotych (włącznie) - w wysokości 18%, a powyżej 100 000 złotych - w wysokości 15%.