DYSKUSJA O SZTUCE, 1886

Wystawiany: - "Józef Brandt - uczniowie i przyjaciele", Muzeum im. Jacka Malczewskiego, Radom 1998/1999, - "Jacek Malczewski 1854-1929", tamże.
"Od listopada 1885 do wiosny 1886 Jacek Malczewski przebywał w Monachium. Niewykluczone, że tam namalował lub zaczął malować omawiany obraz. Wiadomo, że Malczewski zainteresował się w Monachium aktualnym tam wówczas naturalizmem i pewne jego aspekty adaptował w swej sztuce przez najbliższych kilka lat. Uderzająca w omawianym obrazie, fotograficzna niemal precyzja i obiektywizm malarskiego przedstawienia mogą zawdzięczać wiele inspiracjom niemieckiego malarstwa.[?].
Dyskusja o sztuce jest prawdopodobnie tożsama z Pogadanką o sztuce wystawioną przez Malczewskiego w 1886 r. w krakowskim TPSP, w lutym 1887 wylosowaną jako premia Towarzystwa przez W. Windakiewicza. Odnotować trzeba, że w Dyskusji o sztuce po raz pierwszy w twórczości Jacka Malczewskiego pojawia się motyw chłopięcego malarczyka, tak ważny dlań później symbol artysty?" (ekspertyza Agnieszki Ławniczakowej z 13.IX.2000).