SALON W LUSŁAWICACH, 1920

Przy krawędziach widoczne są ślady po gwoździach, a na odwrocie resztki kleju, co świadczy, że obraz pierwotnie był nabity i naklejony na krosno. Tak przygotowane tekturowe podobrazia (szczególnie dużych formatów) stosował Malczewski najczęściej, przy czym wielkość tektury nie zawsze odpowiadała rozmiarom krosna, które mogły być nieco większe; stąd spotykane różnice w wymiarach w zależności od sposobu pomiaru. (D. Markowski, Zagadnienia technologii i techniki malarstwa Jacka Malczewskiego, Toruń 2002, s. 121)

Proweniencja:
Obraz był pierwotnie własnością inżyniera Stanisława Vayhingera (1875-1955) właściciela większego zespołu dzieł Jacka Malczewskiego. W katalogu jubileuszowej wystawy prac artysty w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych z 1926 roku wymienionych jest aż 10 obrazów olejnych, 8 rysunków i jedna akwarela. Były wśród nich autoportrety malarza, portret Stanisława Vayhingera, jego żony Marii i syna Adama.

Wnętrze pokoju; po prawej siedząca w głębokim krześle staruszka czyta książkę. Pośrodku stół nakryty czerwoną kapą, na nim kwiaty, obok fotel i szafka, po stronie lewej pod oknem biurko, przy nim fotel nakryty łowickim kilimem. Na ścianach pokoju obrazy. Olejny na tekturze, 104 x 73 cm; oznaczony u góry po prawej: J Malczewski 1920.
Opis z Katalogu wystawy jubileuszowej..., TZSP Warszawa 1925

Obraz przedstawia wnętrze dworu w Lusławicach, gdzie - przynajmniej od roku 1919 - mieszkały obie siostry artysty, Bronisława i Helena, wynajmując pokoje od zaprzyjaźnionej rodziny Vayhingerów. Malczewski często gościł u sióstr, przyjeżdżając do Lusławic na dłuższe pobyty i wiele malując. Jednym z częstych motywów było wnętrze dworskiego salonu, ze starymi meblami, fortepianem i obrazami na ścianach. Nasz obraz - datowany na rok 1920 - jest jedną z pierwszych prac tego rodzaju. Przedstawiona tu - siedząca w fotelu kobieta - to Bronisława Malczewska, starsza siostra artysty.
W tym samym roku powstał też drugi widok lusławickiego salonu, tym razem z grającą na fortepianie młodszą siostrą, Heleną Karczewską. Obraz ten również był własnością Stanisława Vayhingera.
Wnętrza dworu w Lusławicach malował Malczewski jeszcze wielokrotnie, głównie w latach 1925/1926. Te późniejsze obrazy są jednak traktowane bardziej szkicowo, meble stoją w nieco innym porządku, inne są też obrazy na ścianach.

Obraz opisany w - wymienianym powyżej - katalogu:
- Katalog wystawy jubileuszowej Jacka Malczewskiego, TZSP Warszawa czerwiec 1925, s. 22, nr kat. 41 (jako Wnętrze I, własność inż. Stanisława Vayhingera w Tarnowie).