SCENA PRZED DWOREM, OK. 1890

Scena o ukrytej wymowie treściowej, jak zwykle u Malczewskiego pozwalająca snuć rozmaite scenariusze wydarzeń. Co powoduje rozpacz wiejskiej dziewczyny?. Po co przyjechał wo¼nica o twarzy prostego parobka i gapowatym uśmiechu Sancho Pansy?. Skąd prowadzą schody, po których idzie dziewczyna, skoro w tle widać pnie drzew sosnowego lasu i nieczytelny fragment ceglanego muru?. Sposób malowania drzew, chaotyczne pociągnięcia pędzla z prawej nad postacią dziewczyny przypominają niewielkie obrazy Malczewskiego z przełomu lat 70. i 80., z epizodami powstania styczniowego. Czy zatem i tu mamy do czynienia powstańczą opowieścią Malczewskiego?. Czy dziewczyna opłakuje utraconego ukochanego?.
Kolorystyka obrazu, głębokie czerwienie, ugry, szarości pozwala datować obraz na pó¼ne lata 80. lub początek lat 90. Zwraca uwagę w obrazie rzadki w twórczości Malczewskiego motyw konia, dynamicznie unoszącego głowę, malowanego ekspresyjnymi pociągnięciami pędzla, usytuowanego na centralnym planie kompozycji. W pó¼niejszym czasie zwierzę to o ile będzie pojawiać się w obrazach artysty, to znajdzie się na dalekim planie, w charakterze markowanego sztafażu.