Porwanie Europy (Enlevenement II), 1963 r.

"Lebenstein jest dla mnie malarzem ledwie uchwytnej wieloznaczności świata, w którym żyjemy" (Gustaw Herling-Grudziński)

Europa była córką króla fenickiego, Agenora, władcy miasta Sydon. Europa uważna była za najpiękniejszą kobietę swoich czasów. Często spędzała czas nad morzem, bawiąc się i tańcząc ze swymi towarzyszkami. Zeus zachwycony urodą dziewczyny, aby ją zdobyć, użył podstępu. Zamienił się w pięknego byka i pojawił na brzegu morza. Oczarowana Europa usiadła na jego grzbiecie, a Byk - Zeus porwał ją dzięki pomocy swojego brata, Posejdona, który wygładził morza dla uciekającego Zeusa. Mit o porwaniu Europy od najdawniejszych czasów przedstawiany był w sztuka plastycznych. Piękną Europę porywaną przez dorodnego byka malowali m.in. Rembrandt, Peter Paul Rubens, Paolo Veronese, w późniejszych czasach Gustave Moreau czy Jerzy Nowosielski.

Jan Lebenstein, jeden z najważniejszych polskich artystów tworzących na emigracji, urodził się w 1930 roku w Brześciu nad Bugiem, zmarł w 1999 roku w Krakowie, w czasie aranżowania swojej wystawy indywidualnej w krakowskim Międzynarodowym Centrum Kultury. W 1956 roku Lebenstein związany był z niezależnym Teatrem na Tarczyńskiej, prowadzonym we własnym warszawskim mieszkaniu przez poetę Mirona Białoszewskiego. "Figury osiowe" zostały docenione przez krytykę francuską i Jan Lebenstein otrzymał Grand Prix na 1 Międzynarodowym Biennale Malarstwa Młodych w Paryżu w 1959 roku. W roku 1960 zamieszkał we francuskiej stolicy na stałe. W jego twórczości kompozycje inspirowane mitologią grecką i rzymską pojawiają się w latach 1967-1975. Grecki mit o porwaniu Europy przedstawiony tutaj został w ujęciu niemal klasycznym, gdzie głównymi bohaterami są Zeus-Byk i piękna kobieta. Zwierzę-bóg o szalonych oczach i mocnym ciele pokrytym gęstym futrem mieści się w galerii bestii, nierealnych zwierząt pełnych wściekłości i atawistycznych popędów. Mitologiczna opowieść o porwaniu Europy fascynowała artystę, dla którego pogranicze natury człowieka i zwierzęcia stanowiło istotny temat twórczości. W wielu pracach, zwłaszcza z późniejszego okresu, o ile kobiety mają kształty człowiecze, o tyle mężczyźni są spotworniali, przypominają ni to legendarne bestie, ni to odhumanizowane stwory będące esencją biologii ludzkiej. "Porwanie Europy", namalowane przez Jana Lebensteina w 1963 roku, jest dziełem skończonym i dopracowanym. Zwarta kompozycja, oszczędna kolorystyka każe myśleć o tym obrazie jako jednym z najlepszych płócien tego artysty powstałych w 1 połowie lat 60. XX wieku.