Dzieje cywilizacyi w Polsce, Kazanie Skargi

Obraz Kazanie Skargi był pierwszą z wieloosobowych kompozycji historycznych Matejki. Wyraził się w nim nieznany dotąd sposób prezentacji historii. Dzieło znajduje się w Zamku Królewskim w Warszawie. Dzieje Cywilizacji w Polsce (1888-1889) to cykl dwunastu szkiców olejnych, malarska wizja narodowej przeszłości. Matejko zaludniał swe kompozycje ogromną liczbą postaci, które w rzeczywistości nie mogły się spotkać, bądź w ogóle nie były sobie współczesne. Matejko snuł w ten sposób historyczne opowieści łącząc wątki i fakty dziejące się niejako poza obrazem. Metoda ta, łącząca dzieło malarskie z literaturą historyczną wzbudzała wątpliwości już u współczesnych. Matejko, oskarżany przez środowiska artystyczne o zdradę malarstwa dla historii, był głęboko przekonany o słuszności swojej drogi twórczej. Począwszy od Stańczyka i Kazania Skargi, obrazów namalowanych w latach 1862 i 1864, konsekwentnie ją realizował.
Heliograwiura (gr.helio + grawiura) - rodzaj graficznej techniki druku wklęsłego, zbliżony do akwatinty, polegający na fotograficznym przenoszeniu obrazu na płytę metalową (najczęściej miedzianą) i wytrawienie za pomocą emulsji światłoczułej w ten sposób by miejsca najjaśniejsze stworzyły najpłytsze zagłębienia. Wynaleziona w 1879r.Druk odbywa się w specjalnej prasie ręcznej. Heliograwiura rozpowszechniona w XIX w. została wyparta później przez rotograwiurę, gdyż heliograwiura jest metodą drogą i bardzo czasochłonną. Heliograwiurę stosuje się tylko wtedy, gdy trzeba stworzyć niewielką ilość kopii o bardzo wysokiej jakości