Lili Ożarowska. 1891

MIECZKOWSKI Jan
Jeden z najważniejszych fotografów warszawskich II połowy XIX w. Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Wcześnie osierocony i pozbawiony przez nieuczciwych opiekunów majątku, znalazł się bez środków do życia. By zarobić na utrzymanie odbył praktykę w zakładzie fotograficznym Karola Szczodrowskiego, malarza i filozofa. W 1857 r. otworzył własny zakład w gmachu Hotelu Europejskiego, który wkrótce stał się jednym z najmodniejszych w Warszawie. Następnie przeniósł atelier do budynku na rogu ulic Senatorskiej i Miodowej, gdzie prowadził równocześnie sklep z preparatami i przyrządami fotograficznymi. Ceniono go przede wszystkim jako portrecistę. Jego zakład wytwarzał zarówno duże portrety fotograficzne w tzw. formacie arkuszowym, jak i bardzo wówczas popularne niewielkie fotografie wizytowe, tzw. carte-de-visite. Mieczkowski wykonywał również fotografie teatralne, wydał cykl "Artyści i artystki baletu w główniejszych rolach i strojach narodowych", za który otrzymał list pochwalny na Wystawie Powszechnej w Londynie w 1862 r. Jego fascynacja teatrem znalazła odzwierciedlenie w działalności wydawniczej. W latach 1874-1876 wydawał pismo codzienne "Antrakt", poświęcone tematyce teatralnej. Za swoje fotografie otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in.: brązowy medal za portrety na Wystawie Powszechnej w Paryżu w 1867 r. Mieczkowski w literaturze przedmiotu przedstawiany jest przede wszystkim jako typ fotografa-przedsiębiorcy, potrafiącego przyciągnąć do swojego wytwornego atelier zamożną warszawską klientelę. Niewątpliwie jednak jego prace, zwłaszcza fotografie aktorów, świadczą o dużej wrażliwości i otwartości na modela. Fotografie portretowe, np. słynne wizerunki Heleny Modrzejewskiej, pokazują nie tylko wysoki poziom umiejętności technicznych fotografa, ale również umiejętność tworzenia subtelnych studiów psychologicznych.