BEM W SIEDMIOGRODZIE - FRAGMENT PANORAMY

Po sukcesie Panoramy Racławickiej w Budapeszcie zaproponowano Janowi Styce wykonanie analogicznej kompozycji, ilustrującej walkę Węgrów o niepodległość w latach 1848-49. Artysta "(...) podsunął temat, który by przypominał udział Polaków w walce o wolność Węgier. Postać gen. Bema, naczelnego wodza, nadawała się do tego celu szczególnie dobrze.
Wybór momentu historycznego padł na zdobycie Sybinu w dniu 11 marca 1849 roku. Zwycięstwo to uchodzi za jeden z najznakomitszych czynów wojsk insurekcyjnych. W bitwie, jako adiutant Bema, brał udział poeta węgierski Sandor Petöfi." (Cz. Czapliński, s. 104).
Panorama znana była również jako Bem - Petöfi, Bitwa pod Sybinem, Bitwa pod Nagy Szeben w 1849 r. Współpracowali przy niej malarze węgierscy: Pawel Vago i Bela Spanyi oraz polscy - Z. Rozwadowski i M. Wywiórski. W podróży na miejsce bitwy towarzyszył Styce również Tihamar Margitay. Prace zostały ukończone we wrześniu 1897 r. i dzieło po raz pierwszy zaprezentowano publicznie we Lwowie. Ówczesna prasa pisała: "Bem w Siedmiogrodzie zachwyca mnóstwem punktów prześlicznych, zarówno pod względem techniczno-estetycznym, jak i treściowo-sytuacyjnym. Najbardziej jednak, naszym zdaniem, imponuje sam bohater obrazu, wyposażony przepyszną beletrystyką, godną światowego pędzla i nadciągający galopem pułk hr. Bethlena, we fenomenalnej wprost - na płótnie malarskim - perspektywie i powietrzu!" (cyt. za: Cz. Czapliński, s. 106).
Trzecia z rzędu panorama Styki nie zachowała się w całości do naszych czasów. Po podzieleniu jej - w czasie I wojny światowej - artysta sygnował poszczególne części. Prezentowany fragment przedstawia uciekających Rosjan na tle zabudowań Sybinu i pasma Alp Transylwańskich.