Pająk, 1958 r.

"Kochany Tadeuszu" - pisał w kwietniu 1959 roku Jerzy Tchórzewski do Różewicza - "Przepraszam Cię, że tak dawno nie pisałem, ale pracuję jak koń po dwanaście i więcej godzin dziennie (…). Namalowałem od chwili Twojego wyjazdu dwa obrazy. Żałuję, że ich nie zobaczysz, bo pojadą zdaje się do Paryża" (11 kwietnia 1959, archiwum Krzysztofa Tchórzewskiego, cyt. za: Jerzy Tchórzewski - słowa i obrazy, red. Dorota Folga-Januszewska, Krzysztof Tchórzewski, Olszanica 2009, s. 27). Tchórzewski nie mylił się. Rzeczywiście, owe dwa nowopowstałe obrazy pojechały na wystawę w prestiżowej Galerie Furstenberg w Paryżu, która okazać się miała niewątpliwym, bezprecedensowym sukcesem artysty. Wraz z wspomnianymi pracami na wystawie zawisła prezentowana w katalogu kompozycja "Pająk" z 1958 roku - jeden z ostatnich lub nawet ostatni obraz z paryskiej ekspozycji, który znajduje się w Polsce.
Charakterystyczny koloryt "Pająka", ostra, nieco rozedrgana linia, zdynamizowana i mało przestrzenna forma, a nade wszystko wolumen oddaje ducha tego czasu, znanego z prac Jerzego Kujawskiego i - nieco później - Alfreda Lenicy. Skojarzenie nie jest przypadkowe. Wszyscy trzej artyści związani byli z nurtem surrealizmu spod znaku międzynarodowej federacji PHASES. Ruch założony przez słynnego poetę, krytyka i badacza Edouarda Jaguera, choć nawiązywał do spuścizny wielkich surrealistów lat 20. i 30., był nowym, odrębnym głosem przeciwko klasycznym nurtom abstrakcji i figuracji powojennej. Odmianę świetnie uchwycił Jacek Woźniakowski, w recenzji wystawy PHASES w Krzysztoforach, zauważając odejście od aklamacyjnego surrealizmu na rzecz tworzenia nowego rodzaju materii i poszukiwania przez artystów "mikrokosmosu obrazu" (Jacek Woźniakowski, Co się dzieje ze sztuką, Warszawa 1974, s. 181-182, cyt. za: Jerzy Tchórzewski - słowa i obrazy, red. Dorota Folga- Januszewska, Krzysztof Tchórzewski, Olszanica 2009, s. 26). Celna uwaga oddaje też charakter surrealistycznej twórczości Tchórzewskiego, którego kontakty z PHASES były pomostem do międzynarodowej kariery.
Nieco wcześniej, w 1957, Ryszard Stanisławski konstatował: "Prace Tchórzewskiego, niestety, mniej są znane w kraju, niż za granicą, gdzie spotkały się z dobrym przyjęciem (…)" (Ryszard Stanisławski, Twórczość Jerzego Tchórzewskiego, "Sztandar Młodych", nr 124, s. 3). Choć artysta miał za sobą dużą wystawę w Zachęcie, lata 50. i 60. zdają się raczej potwierdzać, niż zaprzeczać temu stwierdzeniu. Wielkim osiągnięciem dla 32-letniego malarza była solowa wystawa w znanej Galerie Furstenberg (z którą blisko związany był artysta André Breton), na której znalazł się "Pająk". Wstęp do katalogu napisał Edouard Jaguer. Z dzisiejszego punktu widzenia absurdem zdaje się fakt, że Jerzemu Tchórzewskiemu nie dane było zobaczyć własnej wystawy z powodu braku paszportu, którego wydania odmówiły mu władze. W realizacji pomógł - poza Jaguerem - Mieczysław Porębski, Tytus Dzieduszycki, Mieczysław Janikowski oraz wybitny malarz Zbigniew Makowski. W liście do Tchórzewskiego pisał: "Vernissage udał się. Czekam z biciem serca 1) na krytyki 2) czy się coś sprzeda? Wystawa znacząca na pewno, nowe przeżycie szczere, własne, wyrażone z siłą środkami wynalazczymi, wyrażająca sprawy ogólnoludzkie, ważna dla wszystkich. Powinna stać się jednym z wydarzeń sezonu paryskiego. Z pochlebnych wrażeń madame Picabia stwierdzająca, że jest to najważniejsze wydarzenie, jakie oglądała w tym roku (…)" (list Zbigniewa Makowskiego do Jerzego Tchórzewskiego, Paryż, kwiecień 1960).

Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Związany był z Grupą Krakowską. Debiutował w 1948 roku na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie. Wystawiał też razem z międzynarodową grupą Phases. Wziął udział w wystawie w warszawskim Arsenale "Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi" w 1955, gdzie zdobył nagrodę. Pracował jako pedagog w ASP do czasu przejścia na emeryturę w 1998 roku. W 1986 otrzymał niezależną Nagrodę im. Jana Cybisa. Malarstwo artysty bliskie surrealizmowi od wczesnej młodości - fantastyczne stwory i postacie w wyimaginowanych pejzażach - ewoluowało w kierunku abstrakcji. Od lat 70. podejmował tematykę religijną. Oprócz sztuk plastycznych Tchórzewski zajmował się poezją. Zbiór wierszy z lat 1988-96, pt. "Wieczny początek gwałtownej chwili" ukazał się pośmiertnie w roku 2003.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.