Pogoń, 1958 r.

Dla Jerzego Tchórzewskiego udział w V Biennale sztuki w São Paulo był zwrotnym punktem w jego karierze artystycznej. Wydarzenie miało miejsce równo dekadę po debiucie malarza, który odbył się podczas I Wystawy Sztuki Nowoczesnej w Krakowie. Tchórzewski miał już za sobą okres figuratywny, podczas którego w wyimaginowanych pejzażach umieszczał ludzkie sylwetki i fantastyczne stwory. Po 1955 roku zaczął tworzyć abstrakcyjne wizje kosmicznych kataklizmów, wybuchów świetlistych wulkanów, monstrualnych błyskawic, rozbłyskujących i gasnących gwiazd. Jego twórczość stanowiła wyjątek na arenie polskiej sztuki powojennej, zapełnionej przez rodzime reinterpretacje neoawangardy i malarstwa materii. Swoimi pracami Tchórzewski wyróżniał się na tle innych uczestników Biennale - Jana Lebensteina, Stefana Gierowskiego, Tadeusza Brzozowskiego, Aleksandra Kobzdeja i Jerzego Nowosielskiego - przede wszystkim niepowtarzalnym podejściem do zagadnienia światła w obrazie. Hanna Ptaszkowska pisała o jego twórczości: "Materia, przestrzeń, ruch, światło. W związku z malarstwem Tchórzewskiego mówi się o tych zjawiskach. One istnieją rzeczywiście, jako najbardziej widoczne cechy tego malarstwa. Są doń przywiązane, tak jak kora, która wyrasta z drzewa, a równocześnie tworzy jego osłonę. Nie sądzę, aby można było rozpatrywać je jako problemy autonomiczne. Wiązałby nas wówczas zewnętrzny układ odniesienia. Kierunek rozważań wyznaczałoby pojęcie materii, pojęcie czasu itp. Wobec malarstwa Tchórzewskiego trzeba przyjąć metodę odwrotną. Struktura tego zjawiska jest wielopoziomowa, przy czym żaden z tych poziomów nie tłumaczy sam przez się. Każdy odwołuje się do motywów coraz głębiej ukrytych. Motywy te zachowują przy tym absolutną wyłączność wobec wszelkich innych zjawisk - w swoich najgłębszych rejonach nie poddają się już żadnym określeniom. Zewnętrzne cechy formalne schodzą więc do rzędów objawów, co nie znaczy, że są one mniej ważne. Stanowią przecież integralną część zjawiska, jako takie mogą podlegać analizie.
Czas i przestrzeń. Jakakolwiek próba klasyfikacji układu przestrzennego prowadzi do wyników relatywnych. Żaden kierunek, żadna relacja przestrzenna nie ma wartości bezwzględnej. Każdy przypadek określa alternatywa oddalenia lub przybliżenia, uchylania się lub przeniknięcia. Przestrzeń żyje więc życiem podwójnym, potrójnym, wieloczłonowym - zmiennym. Odniesienie tego relatywizmu do współczesnych podstaw naukowych wydaje mi się uproszczeniem. Malarstwo Tchórzewskiego nie jest metaforą, czy choćby śladem porządku zewnętrznego. Względność przestrzenna jest wynikiem wewnętrznej komplikacji. Podobnie czas nie stara się o zewnętrzną wymierność, którą legitymują się obiekty plastyczne wprawione w ruch realny. Jego sprawdzianem nie jest także rytm percepcji. (...)
Czas i przestrzeń nie jest w malarstwie Tchórzewskiego problemem samym dla siebie. Nie jest nim również ruch, ani materia. Ruch jest zresztą w tych obrazach cechą ogromnie uderzającą, ale nie tyle ważny jest jego rodzaj, co sama możliwość poruszenia - powodzenie tej możliwości. Formy ruchowe są tylko jej przejawem. Podobnie, przy całym wizualnym bogactwie materii - nie tyle chodzi o jej jakość, co o egzystencjalną siłę" (Hanna Ptaszkowska, Jerzy Tchórzewski. Obrazy z lat 1958-64, katalog wystawy w Galerii Krzysztofory, styczeń 1965, Kraków 1965, s. nlb).


Studiował w krakowskiej ASP. Związany był z Grupą Krakowską. Debiutował w 1948 roku na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie. Wystawiał też razem z międzynarodową grupą Phases. Wziął udział w wystawie w warszawskim Arsenale "Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi" w 1955, gdzie zdobył nagrodę. Pracował jako pedagog w ASP do czasu przejścia na emeryturę w 1998 roku. W 1986 otrzymał niezależną Nagrodę im. Jana Cybisa. Malarstwo artysty bliskie surrealizmowi od wczesnej młodości - fantastyczne stwory i postacie w wyimaginowanych pejzażach - ewoluowało w kierunku abstrakcji. Od lat 70. podejmował tematykę religijną. Oprócz sztuk plastycznych Tchórzewski zajmował się poezją. Zbiór wierszy z lat 1988-96 pt. "Wieczny początek gwałtownej chwili" ukazał się pośmiertnie w roku 2003.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i naliczana jest degresywnie w zależności od kwoty wylicytowanej: do 100 000 złotych (włącznie) - w wysokości 18%, a powyżej 100 000 złotych - w wysokości 15%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.