KOZAK NA PIKIECIE, ok. 1871

Z ekspertyzy Mariusza Klareckiego:
"Rok 1870 otwiera szczytowy i najbardziej dojrzały okres twórczości Józefa Brandta. Artysta ukształtował już wówczas dobry warsztat w postaci pewnego, szybkiego rysunku, co doskonale widoczne jest w przedstawionej akwareli. Przywiezione z podróży po Ukrainie prace są wyłącznie szkicami ołówkiem lub piórkiem, niekiedy podbarwione akwarelami. Brandt, choć był uczniem wspaniałego akwarelisty - Juliusza Kossaka, właśnie zrezygnował z tej techniki, używając jej niemal wyłącznie w plenerze. Dojrzałe prace olejne powstają natomiast w atelier malarza. [...] Jest to przede wszystkim szybki, barwny szkic, rodzaj notatki, oddający nie tylko formę przedstawienia, ale również barwę ludzi i zwierząt. [...] Praca ta, o wymiarach zbliżonych do kartki szkicownika może być autorskim, tzw. szybkim szkicem Józefa Brandta z pierwszej podróży na kresy w 1871 roku. Jest wysoce prawdopodobne, że tak, jak bywało u Brandta, stanowi on pierwowzór olejnej pracy ŘKozak na stanowisku, reprodukcja: I. Olchowska - Schmidt, Józef Brandt, Kraków 1996, s. 61 ], pozostającej w rękach prywatnych. Skrótowo potraktowana sygnatura jest niemal inicjałem artysty, co przemawia za tym, że dla artysty ten niewielki obrazek nie przedstawiał wartości handlowej, a był rodzajem osobistej notatki sporządzonej w konkretnej sytuacji".