Z CYKLU: SCENY ZAGŁADY, 1964

Józef Charyton - malarz, rysownik i grafik. Studia rozpoczął w warszawskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa a kontynuował w latach 1931-37 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Malarstwa i Rze¼by w pracowniach W. Jarockiego, J. Mehoffera, K. Sichulskiego, S. Filipkiewicza, S. Kamockiego i X. Dunikowskiego. Okres okupacji spędził w Wysokiem Litewskim, Kamieńcu Litewskim i w Brześciu n/Bugiem. Po wojnie przebywał w Nurcu, a od roku 1964 zamieszkał na stałe w Siemiatyczach. Eksterminacja ludności żydowskiej i cygańskiej, której był świadkiem w czasie wojny znalazła odzwierciedlenie w jego twórczości. Malował portrety Żydów i Cyganów zapamiętanych z okresu młodości i okupacji. Stworzył cykl rysunków dokumentujących losy Żydów w czasie wojny (180 rysunków znajduje się w zbiorach warszawskiego ŻIH-u). Ponadto malował pejzaże, sceny rodzajowe i martwe natury. Prace swoje prezentował na wystawach indywidualnych w Siemiatyczach (1963), w Białymstoku (1964, 1967, 1970 i pośmiertna w 1976) i w Warszawie (1973). Brał też udział w zbiorowych wystawach okręgowych ZPAP (był członkiem związku od 1964) i grupy "Zachęta" (od 1966). Jego dzieła znajdują się w zbiorach muzeów w Białymstoku, Tykocinie i warszawskim ŻIH-u oraz w zbiorach prywatnych w kraju i zagranicą (m.in. w Izraelu, Niemczech, USA, Kanadzie, Szwecji, Hiszpanii). Zajmował się także projektowaniem wnętrz i pracami konserwatorskimi przy odnawianiu świątyń, m.in. projektował i malował niszę grobową w kościele w Wołczynie, do której sprowadzono w 1938 trumnę Stanisława Augusta. Obszerny esej p.t. Strażnik królewskiego grobu poświęcił malarzowi Kazimierz Brandys, w którym opisał długoletnie starania malarza o pochowanie króla Stanisława Augusta na Wawelu (K. Brandys, Moje przygody z historią, Warszawa 1990).