86. BŁĘKITNE MORZE, 1955

Studiował w warszawskiej SSP i krakowskiej ASP, był uczniem m. in. Weissa i J. Pankiewicza. W 1923 roku współtworzy Komitet Paryski / Kapiści / skupiającu uczniów J. Pankiewicza (m.in. J. Cybis, J. Jarema, A. Nacht-Samborski, T.P. Potworowski, H. Rudzka-Cybisowa, Z. Wliszewski), z którym w 1924 wyjeżdża do Paryża. W 1931 roku wraca do Warszawy i włącza się w nurt źycia artystycznego. W czasie II wojny światowej wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną przebywał w obozach jenieckich. Po wojnie zamieszkał na stałe w Maison Laffitte pod Paryżem, gdzie współuczestniczył w wydawaniu miesięcznika "Kultura". We wczesnych l. 30. Czapski pozostawał w kręgu oddziaływania kapistów tworząc pejzaże i martwe natury w postimpresjonistycznej manierze. W l. 60. i 70. artysta oszczędnymi środkami wyrazu obrazował pospolitą codzienność i samotność egzystencji człowieka zagubionego we współczesnej metropolii. Inspirowany ekspresyjną sztuką G. Roualta budował formy syntetyczną, szkicową plamą, która obwodził wyrazistym, czarnym konturem. Kolor - o skali zawężonej do mrocznych tonacji - traktował jako przekaz dramatycznych często emocji. W obrazach z lat 1969-70 istotną rolę kompozycyjną odgrywały reklamowe plakaty i szyldy, zaakcentowane ostrymi barwami, jarzące się wewnętrznym światłem (por. "Stacja metra", repr. w katalogu "Józef Czapski. Malarstwo ze zbiorów szwajcarskich", Muzeum Narodowe w Krakowie, 1992, poz. 40; "Morley" repr. w monografii artysty pióra J.Pollakówny, Warszawa 1993, il. 30). Autor książki "Na nieludzkiej ziemi". Twórczość artystyczna początkowo utrzymana w tonie kapistów, z czasem bardziej zbliża się do ekspresji bliskiej malarstwu C. Soutine'a. Artysta przekraczał wcześniej praktykowane kanony. Malarstwo jego jest niejednorodne, pod koniec życia malował spokojne, pełne światła pejzaże.