Obraz niebieski, 1965 r.

Prezentowana praca "Obraz niebieski" powstała w 1965 roku. Tworząc ją, Józef Szajna pokrył płótno grubą warstwą farby, a następnie podziurawił je. Dzięki temu powstała ażurowa kompozycja, przez którą widać pustą przestrzeń. Niebieska kompozycja nabrała przez to cech reliefu, ale na zasadach zupełnie odmiennych od modnych wtedy działań z zakresu malarstwa materii, frotażu i kolażu. Szajna otworzył przestrzeń swojego płótna, redefiniując przestrzeń powierzchni malarskiej. Jest to również symboliczny i dosłowny akt niszczenia, za sprawą którego "Obraz niebieski" ze sztuki malarskiej staje się zapisem performansu twórczego.
Performatywny charakter twórczości malarskiej u Szajny wywodzi się z teatru, który stanowił dla niego najwyższą formę sztuki. Podobnie jak na scenie, malarstwo Szajny "dzieje się", a następnie staje się znakiem-śladem tego procesu. W 1965 roku, podczas Festiwalu Teatru Narodów w Caracas Józef Szajna wygłosił przemówienie "Materia spektaklu". Mówił: "Istnieje wiele przyczyn, które silniej niż kiedykolwiek przedtem ograniczają egzystencję artysty. Można je przyjąć jako fakty, naturalne i obiektywne, związane z tym, co nazywa się społecznym sensem sztuki. Jednakże taką samą oczywistością jest odwrotna, negatywna strona zagadnienia — informacja i wszelkie naciski pochodzące z zewnątrz. Jak: koniunkturalizm estetyczny, konformizacja gustów, bezładne fluktuacje prądów i kierunków. Manifestacja twórcza w sztuce przekreśla sytuację zastaną, a w ostatecznym rachunku zwyciężają przecież fakty, realizacje.
Dzisiejsza awangarda rozszczepiła się na różne motywacje, ukierunkowania, często rozbija się w walce z własną niemożnością. Zwana w wielu wypadkach kontestacją, z czasem staje się formą zbiorowej egzaltacji.
Przemijanie struktur czasowych i formalnych jest zgodne z życiem i czasem, dlatego wyłącznie subiektywna postawa wobec tworzenia nadaje właściwy sens sztuce. Ów subiektywizm to dążenie do dominacji, panowania nad rzeczywistością, zagarnięcia największych jej obszarów w czasie i przestrzeni. To wyłączność i autonomia artysty, ale i jego osobiste ryzyko.
Sztuka jest zmniejszaniem dystansu między zjawiskami znanymi a zaledwie przeczuwanymi, sięga czasu uniwersalnego i treści, które żyją dłużej niż aktualność — nasze 'dziś'. Pokazać tylko jedną stronę rzeczywistości to tak, jak powiedzieć tylko część prawdy, czyli niczego nie ujawnić. Sztuka nie znosi podziałów, dąży do syntezy; stąd potrzeba odnalezienia własnego integrującego języka.
Moja nieustanna konfrontacja w próbie zaskoczenia samego siebie nowym zjawiskiem oznacza -samemu sobie zaprzeczać. Sztuka jest też ryzykiem w podejmowaniu odpowiedzialności za sytuację, którą tworzymy. Teatr określam jako syntezę wszystkich sztuk" (cyt. za: Józef Szajna. Kanon i remix przestrzeni polskiego teatru XX i XXI w., red. K. Frankowska-Piechowicz, Katowice 2016, s. 33).

Cięcie i dziurawienie płótna obrazu jest strategią artystyczną, która stała się popularna w połowie lat 50. Słynny artysta Lucio Fontana, twórca spacjalizmu, w 1947 roku wraca z Argentyny do Włoch. W 1949 roku odbywa się jego pierwsza po powrocie wystawa, na której prezentuje tymczasowe instalacje złożone z ameboidalnych form, zawieszonych w powietrzu. Jednak dosłowna kompozycja przestrzenna nie wyczerpuje jego koncepcji. Od 1949 roku powstaje seria "Concetto spaziale", czyli "Koncept przestrzenny", który wpłynie na całą jego późniejszą twórczość. W cyklu tym Fontana tworzył dziury i cięcia, które w połowie lat 50. rozsławią jego imię.
Podobnie jak u Fontany, odbiorca "Obrazu Niebieskiego" Szajny również widzi, co znajduje się za płótnem. Obraz, jeśli jest zawieszony na ścianie, emanuje ciemnością, która wydobywa się z jego wnętrza. Otwory rozdzierają powierzchnię obrazu, przez co staje się on dziełem dosłownie otwartym. Zresztą teatr otwarty był jedną z koncepcji Józefa Szajny. "Nowa figuracja artystyczna teatru zmierza do jedności całkowitej, do zbiorowego aktu twórczego" - mówił Szajna. "Teatr otwarty to poetyckie wizje obszaru, na którym ma się rozegrać dramat istot ludzkich to rzeczywiste miejsce spiętrzeń i wyobrażeń artystycznych" (cyt za: Józef Szajna. Kanon i remix przestrzeni polskiego teatru XX i XXI w., red. K. Frankowska-Piechowicz, Katowice 2016, s. 38-39).
Józef Szajna był jednym z najwybitniejszych artystów teatru i sztuki. Malarz, scenograf, teoretyk teatru i reżyser swoje prace przedstawiał na kilkuset wystawach indywidualnych i zbiorowych. Reprezentował Polskę podczas Międzynarodowego Biennale Sztuki w Wenecji (1970, 1990) oraz São Paulo (1979, 1989). Józef Szajna był twórcą i dyrektorem jednego z najważniejszych teatrów w Polsce - Centrum Sztuk Studio Teatr-Galeria w Warszawie oraz profesorem warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jako uczestnik walk antyfaszystowskich był aresztowany i więziony w Auschwitz i Buchenwaldzie. W latach 1939-45 był członkiem Związku Walki Zbrojnej i późniejszej Armii Krajowej.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i naliczana jest degresywnie w zależności od kwoty wylicytowanej: do 100 000 złotych (włącznie) - w wysokości 18%, a powyżej 100 000 złotych - w wysokości 15%.