KONNA PRZEJAŻDŻKA

U schyłku lat sześćdziesiątych Juliusz Kossak był u szczytu sławy. Sprawował kierownictwo artystyczne nad "Tygodnikiem Ilustrowanym" w Warszawie, wykonał ilustracje do kilku naówczas cieszących się znaczną popularnością utworów literackich: Zawsze oni K. Sufczyńskiego, Obrazy Rusi Czerwonej W. Zawadzkiego, Pamiętniki starającego się T. T. Jeża, a także wspaniałe kompozycje do Pana Tadeusza A. Mickiewicza. Pokaźną część w dorobku Juliusza Kossaka stanowią ilustracje do utworów Wincentego Pola - Pieśń o ziemi naszej, Rok myśliwca, Obrazy z życia i natury drukowane w "Tygodniku Ilustrowanym", Mohort. Ten ostatni utwór - "Rapsod rycerski z podania" stanowi gawędę wierszowaną, która przez długi czas uchodziła za perłę poezji. Jej bohaterem jest Szymon Mohort `żołnierz niezłomnego trwania` na służbie Bogu i ojczyźnie na rubieżach Rzplitej, `całe życie zbrojny, jako lew dzielny, jak posąg spokojny`. Utwór oprócz opisów batalistycznych zawiera także obrazy rodzajowe z życia polskiej szlachty, wsi. Ilustruje to obraz Juliusza Kossaka: w trakcie konnego spaceru młodej, eleganckiej kobiecie towarzyszy szarmancki Mohort. Utrzymana w pogodnej kolorystyce akwarela zachwyca gracją i pięknymi portretami koni, stanowi doskonały przykład wielkich możliwości malarskich jej twórcy.