PORTRET ALEKSANDRA JAZWIŃSKIEGO

Malarz-akwarelista, rysownik i ilustrator, założyciel słynnej "dynastii" artystycznej.
Był w gruncie rzeczy samoukiem: nigdy nie odebrał systematycznego wykształcenia akademickiego. Przez krótki czas- równolegle ze studiami prawniczymi- uczył się rysunku u Jana Maszkowskiego we Lwowie, później korzystał ze wskazówek Piotra Michałowskiego; podczas pobytu w Paryżu (1855-1869) pracował pod kierunkiem Horacego Verneta a przez dziesięć miesięcy, w latach 1868-1869 - w monachijskim atelier Franza Adama. W okresie "warszawskim" intensywnie współpracował z prasą ilustrowaną. Przyjaźnił się z przedstawicielami tutejszej "cyganerii" malarskiej: Franciszkiem Kostrzewskim, Henrykiem Pillatim, Wojciechem Gersonem oraz Marcinem Olszyńskim. W 1869 roku, po licznych podróżach, osiadł w Krakowie.
Perfekcyjny pod względem warsztatowym akwarelista o wielkiej łatwości procesu twórczego. Zaczynając jako kronikarz życia ziemiańskiego oraz zręczny malarz koni rychło, dzięki pomocy i protekcji najznamienitszych rodzin arystokratycznych, zyskał znaczna sławę i powodzenie. Za sprawa pracowitości i oryginalności swego talentu, pomimo kameralnego charakteru swych prac i skłonności do rodzajowości, stał się- na podobieństwo Sienkiewicza w literaturze- malarskim pamiętnikarzem świetności szlacheckiej Rzeczypospolitej.

Wczesna praca portretowa artysty w konwencji "wiedeńskiej" miniatury nie jest, mimo znacznego, a w tym przypadku złudnego podobieństwa rysów, jego autoportretem. Przedstawia bowiem, zgodnie z dawnym określeniem na plecach, obywatela ziemskiego Aleksandra Jaźwińskiego, dziedzica Poddniestrzan w ówczesnym pow. bobreckim (ur. po 1804 r., wpisanego w poczet szlachty galicyjskiej, czyli wylegitymowanego w r. 1850, syna Piotra, generała wojsk polskich zm. 1829), o czym upewnia jego wcześniejszy portret miniaturowy, namalowany przed 1831 r. przez Józefa Haara (por. S.Zarewicz, Polskie miniatury na lwowskiej wystawie, "Sztuka"t.III, Lwów 1913, s.68).