Przy stole

W załączonej ekspertyzie Artur Tanikowski pisze: " Chromatyka obrazu o niezbyt rozbudowanej palecie, w której przeważają ciemne, nasycone tony (zielenie, błękity i brązy) oparta jest na kontrastach barwnych. Każda z przedstawionych postaci mimo zatarcia indywidualnego charakteru (twarz, sylwetka) i dużych uproszczeń formalnych, reprezentuje sugestywnie ukazane w każdorazowo innej pozie, odrębne studium figury ludzkiej. Składają się na grupę tworzącą rodzaj wykwintnie zrytmizowanego fryzu, rozwiniętego horyzontalnie w dwóch pasach (trzy postaci przy stole, sześć postaci ponad stołem), niemal szczelnie wypełniającego płytka przestrzeń obrazu. Sylwetki ludzkie wraz z towarzyszącymi im akcesoriami są każdorazowo wyodrębniane ciemnym konturem zamykającym plamę, której z rzadka niuansowane walorowo wnętrze kształtowane jest szrafowaniem - schematycznie zgrafizowanym ekwiwalentem światłocienia. W siatce linearnej konstrukcji sceny przewagę mają łuki, podkreślające obłości napiętych mięśni, linii braków i ramion, schematycznych draperii ubiorów. O ekspresji postaci w dużym stopniu decydują wykwintne pochylenia głowy oraz gestykulacja rąk o długich dłoniach. Elementy martwej natury (stół, naczynia) ukazane są w mocnym skrócie i nachylone w kierunku "ku widzowi", co wydaję się prostą reminiscencją martwych natur Paula Cezane`a.
Wszystkie te cechy są charakterystyczne dla wielo postaciowych kompozycji Leopolda Gottlieba z pierwszych lat po zakończeniu I wojny światowej. Malarz nawiązał wówczas do niektórych motywów, zapoczątkowanych przed wybuchem wojny, ze szczególnym uwzględnieniem grupowych przedstawień pracy - scen z zakładu dla ociemniałych w Toledo ( Gottlieb odwiedzał miasto El Greca w latach 1913 - 1914). Jedna z nich, powstała w 1919 roku, zatytułowana (jak szereg wcześniejszych) Mycie ryb w zakładzie dla ociemniałych w Toledo ( z Muzeum Narodowego w Krakowie; nr inw. MNK II-b-680) zawiera szczególnie bliskie analogie wobec obrazu Przy stole ( Po posiłku) - sposobie ukazania rytmicznie pochylających się ku sobie, odindywidualizowanych sylwet w czepkach, bądź w chustach na głowach (zawsze pochylonych, czasem przyklękajacych lub siedzących), formowaniu kształtów, doborze akcesoriów (krągłe ukośnie nachylone ku widzowi naczynia, stół o dużym, niemal pustym blacie ukośnie ścinającym ku krawędzi kompozycji).
Obraz Przy stole (Po posiłku) powstał (lub w znacznej mierze został zrealizowany) w Wiedniu, gdzie artysta przebywał na początku lat dwudziestych (jeździł wówczas także do Baden), zanim w 1926 roku ponownie osiadł w Paryżu. Analiza stylistyczna i porównawcza uwiarygodnia datę powstania dzieła, którą jest najpewniej rok 1920.