Skaliste wybrzeże

Chociaż artystyczna biografia Wywiórskiego rozpoczyna się od nadmorskiego krajobrazu (malarz debiutował w 1884 w Zachęcie kompozycją "Nad morzem"), na pełne rozwinięcie jego pejzażowego talentu publiczność musiała czekać kilka dziesięcioleci. Związany ze środowiskiem monachijskim artysta do tematyki pejzażowej wrócił dopiero w późnym okresie swojej twórczości, w związku z czym w literaturze artystycznej funkcjonuje przede wszystkim jako autor myśliwskich i zimowych scen rodzajowych. W pierwszych dekadach XX wieku, za sprawą młodopolskiego panteizmu, zainteresowania Wywiórskiego przesunęły się w kierunku czystego pejzażu i to on króluje na sztalugach artysty, aż do jego śmierci w 1926 roku. Prezentowany "Skalisty brzeg" jest dobrym przykładem ukształtowanej w pierwszych latach XX wieku formuły malarstwa. Obraz sytuuje się na pograniczu naturalizmu i impresjonistycznej fascynacji świetlistością koloru. Zainteresowanie efektami światła dziennego w obrazach Wywiórskiego decyduje zresztą o tym, że artystę można określić jako jednego z najzręczniejszych pejzażystów jego czasów. Jak podkreślały monografistki artysty, Liliana Giełdoń i Monika Jankiewicz-Brzostowska, sztuka Wywiórskiego wyrasta jednak z na wskroś romantycznych fundamentów. Widać to choćby w ikonografii jego obrazów. Upodobanie do skalistych brzegów, żywiołu oceanu wynika z typowego dla połowy XIX kultu dzikiej przyrody i romantycznej estetyki kontrastów (L. Giełdoń, M. Jankiewicz-Brzostowska, "Ku morzu z biegiem rzek", Gdańsk 2005, s. 12). Wywiórski po porzuceniu wydziału chemii na politechnice w Rydze wyjechał na studia artystyczne do Monachium. Około 1883 roku uczył się w prywatnych pracowniach Józefa Brandta i Alfreda Wierusza-Kowalskiego, potem na akademii. W okresie monachijskim wiele wystawiał i już 1894 roku zdobył medal drugiej klasy na wystawie w Glaspalast. W 1895 roku przeniósł się na dłuższy czas do Berlina. Wspólnie z Wojciechem Kossakiem w roku 1900 odbył podróż do Hiszpanii i Egiptu w celu przygotowania szkiców do planowanych panoram. Uczestniczył razem z Wojciechem Kossakiem w malowaniu "Berezyny" i "Bitwy pod piramidami", opracowywał szkice do "Somossiery". Od 1904 roku działał w Poznaniu, gdzie był członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych i Stowarzyszenia Artystów Plastyków.

Studia artystyczne odbył w latach 1883-87 w Monachium u Karla Rauppa i Nikolaos Gysisa oraz w pracowniach Józefa Brandta i Alfreda Wierusza-Kowalskiego. Od 1904 działał aktywnie w Poznaniu, gdzie był członkiem TPSP i stowarzyszenia Artystów. Wystawiał w Poznaniu, w Krakowie, Warszawie i Lwowie, a także w Berlinie, Petersburgu, Monachium i Kijowie. Współpracował przy tworzeniu kilku panoram: z Julianem Fałatem, Wojciechem Kossakiem, Antonim Piotrowskim i Janem Stanisławskim przy realizacji "Berezyny"; z Janem Styką - przy malowaniu "Bema w Siedmiogrodzie"; z Wojciechem Kossakiem i Józefem Ryszkiewiczem - przy komponowaniu "Napoleona pod Piramidami". Dominującym tematem w twórczości artysty był realistycznie traktowane pejzaże ze szczególnym uwzględnieniem efektów luministycznych.