PORTRET PIOTRA MICHAŁOWSKIEGO

[Ekspertyza Prof. dr Joanny Szpor]

Za ekspertyzą: "Podobieństwo do autoportretu Michałowskiego [znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie] (...) istotnie jest bardzo duże. (...) Przedstawiony na omawianym obrazie mężczyzna wygląda na 30-35 lat, podczas gdy niekwestionowany "Autoportret Michałowskiego" [z muzeum] (...) został namalowany przez artystę pod koniec życia, czyli około lub po pięćdziesiątce. Niewątpliwie jednak chodzi o tego samego człowieka i niewiele zmienione wiekiem rysy twarzy - wyraziste oczy w ciemnej oprawie brwi tego samego kształtu, pociągły nos, niezmienny ciemny wąs, a nade wszystko zarys, bądź podkrój dolnej wargi. (...) Zwrócić należy też uwagę na kształt ucha i jego osadzenie. Sposób noszenia się artysty nie uległ zmianie, ta sama krawatka wiązana w grubą muchę, może tylko bardziej swobodnie. Uległo nieco zmianie samo uczesanie włosów.
(...) Można wnioskować natomiast, że mógł być on [prezentowany obraz] malowany przez XIX-wiecznego malarza znającego technikę malowania swego czasu. Czy był więc malowany z modela - czy może być portretem Michałowskiego pędzla innego malarza? Czy był to ktoś zafascynowany fakturalnym malowaniem Mistrza tak odmiennym od wygładzonych obrazów współczesnych mu malarzy. Zważywszy na pieczołowite odtwarzanie faktury jakby spontanicznie budowanego portretu, możemy mieć do czynienia istotnie z fascynacją sposobem malowania przez Michałowskiego lub ze współcześnie mu namalowaną kopią z jego własnego autoportretu. (...) Tak więc, najprawdopodobniej mamy do czynienia z XIX-wieczną kopią odtwarzającą jakiś wcześniejszy autoportret Piotra Michałowskiego lub z portretem Mistrza namalowanym przez zafascynowanego jego sztuką, współczesnego mu malarza."