KAWALERZYSTA NA KONIU, 1836-1850

Obraz pochodzi ze zbiorów rodziny artysty; w 1934 i co najmniej do 1957 był własnością Romana Michałowskiego w USA (spadkobierca Józefa i Romana, bratanków artysty); następnie u pp. Michałowskich, rodziny artysty w Toronto. W 1984 pozyskany został do zbiorów Ewy i Wojciecha Fibaków. Od 2000 obraz znajduje się w kolekcji Zbigniewa Bońka we Włoszech, a później w Warszawie.
W 1992 obraz był eksponowany na wystawie kolekcji Ewy i Wojciecha Fibaków w Muzeach Narodowych Warszawy, Poznania, Krakowa; w 1998 w Muzeum Historycznym we Wrocławiu, a w 1999/2000 w Muzeum Narodowym w Szczecinie.


Motyw samotnego jeźdźca na wspiętym, stojącym, idącym stępa czy galopującym koniu przewija się przez całą malarską twórczość Michałowskiego - od konnych portretów przyjaciół i znajomych, poprzez zapoczątkowany w Paryżu cykl Kirasjerów, konne wizerunki dawnych rycerzy, rajtarów, ułanów, krakusów, huzarów, kawalerzystów czy wizerunki jadącego konno Napoleona, aż po cykl hetmański, który artysta zamierzał malować do sal zamku na Wawelu (Stefan Czarniecki na białym koniu).
W obrazach tych Michałowski odwoływał się do dawnej tradycji malarskiej, m.in. do konnych portretów
van Dycka czy Velazqueza. Obrazy te cechuje silna ekspresja osiągnięta tak poprzez dynamikę szerokiego duktu pędzla i rozmalowaną plamę barwną oraz impasty farby określające formy i światła, jak również tło
z burzowym niebem rozjaśnionym łuną zachodzącego słońca bądź pożaru.
Do tego rodzaju przedstawień należy także - prezentowany - Kawalerzysta na koniu, obraz przedstawiający jednego z żołnierzy pułku huzarów austriackich, którzy stacjonowali na krakowskim Podgórzu i których Michałowski mógł bezpośrednio obserwować.

Celina Michałowska, córka artysty, obrazy z austriackimi huzarami łączy z latami pobytu artysty w Krakowie (1835-37), już po powrocie z Paryża: Wtedy powstały rewie husarskie, pojedyncze typy huzarów na koniu... (Piotr Michałowski. Rys życia, zawód artystyczny, działalność w życiu publicznym, z papierów rodzinnych zebrał N.N., Kraków 1911).
Natomiast Anna Zeńczak, autorka krakowskiego katalogu ostatniej monograficznej wystawy prac artysty, datę powstania obrazu określa ostrożniej - na lata 1836-1850.

Obraz wymieniony i reprodukowany w:
- Wystawa zbiorowa prac Piotra Michałowskiego, [wstęp M. Sterling], IPS, Warszawa 1934, s. 9, nr kat 127 [Huzar na koniu, ol. pł., 61 x 46; wł. Romana Michałowskiego];
- A. Melbechowska, Dwie wystawy malarstwa polskiego w USA, "Biuletyn Historii Sztuki" 1960, nr 3, s. 318, il. 3 na s. 317;
- Malarstwo polskie w kolekcji Ewy i Wojciecha Fibaków. Polish Painting in the Ewa and Wojtek Fibak Collection, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Warszawa 1992, s. 6, il. na s. 7;
- Polski Paryż. Od Michałowskiego do Lebensteina. Malarstwo polskie z kolekcji Wojciecha Fibaka, Muzeum Historyczne we Wrocławiu, Wrocław 1998, s. 21, poz. kat. i il. nlb.;
- Polski Paryż. École de Paris. Kolekcja Wojciecha Fibaka. Wystawa malarstwa artystów polskich i polsko-żydowskich XIX i XX w. związanych z Paryżem - od Piotra Michałowskiego do Jana Lebensteina,
[wstęp A. Ławniczakowa] grudzień 1999 - marzec 2000, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Szczecin 1999, s. 33, poz. kat. i il. nlb.;
- Piotr Michałowski 1800-1855. Wystawa dzieł artysty w dwusetną rocznicę urodzin, [A. Zeńczak, B. Studziżba] Muzeum Narodowe w Krakowie 2000, s. 138, nr kat 86, il.