Krajobraz przed burzą

Prezentowana praca należy do wykształconego u progu lat 20. stylu "pejzażu z wyobraźni", będącego najważniejszym etapem w malarskiej twórczości Rafała Malczewskiego. Artysta porzucił kompozycje, w których dominantę tworzyły scenki z życia górskiej prowincji, będące humorystycznym reportażem sielankowej scenerii, na rzecz syntetycznego krajobrazu. Karol Kwaśniewski, oglądając w okresie międzywojennym wystawę w Zakopanem, zwrócił uwagę na symptomy zapowiadające zmiany w dotychczasowej formie obrazowania: "Malczewski Rafał, wystawił trzy płótna, wszystkie są wielce interesujące i niebanalne. "Osiedle na tle gór", dekoracyjnie ujęte, ma dużo koloru i ciepła, "Schadzka nad potokiem" daje bajecznie pojęty ruch fali. Najlepszy jest jednak pejzaż, mniej może nowocześnie, ale więcej artystycznie ujęty". Od tej pory miejski sztafaż schodzi na dalszy plan, ustępując miejsca "czystemu krajobrazowi" zbudowanemu z syntetycznych, łagodnie zaokrąglonych form. Malczewski dla nowej formuły malarstwa obrał charakterystyczny punkt perspektywy z lotu ptaka, potęgując przy tym nierealność scenerii. Powyższy zabieg kompozycyjny pozwala również na odtworzenie niesamowitych efektów świetlnych rozpościerających się w górskich dolinach. W "Krajobrazie przed burzą" kłębiące się szare chmury kontrastują ze świetlistością białej połaci śniegu, złamanej przez regularne formy zaoranych pól. Miasteczko skryte w górskiej dolinie podkreśla potęgę burzowego żywiołu oraz ogrom okalających go szczytów. Pomimo syntetycznego ujęcia form oraz nierealnego kontrastu składników tworzących burzowy pejzaż "Malczewskiemu udaje się zapis prawdy, w którą trudno uwierzyć, a która jest cechą gór".







Warsztatu malarskiego uczył go ojciec - Jacek. Studiował filozofię, architekturę i agronomię w Wiedniu w latach I wojny światowej. Od 1917-39 mieszkał w Zakopanem (wspomnienia z tego okresu opisał w książce "Pępek świata"). Był członkiem Towarzystwa Sztuka Podhalańska, a od 1929 Stowarzyszenia "Rytm". Stworzył własny styl odrealnionych, rozległych pejzaży. Malował najchętniej techniką akwareli, która pozwala na szybkie notowanie pomysłów malarskich. Losy wojenne rzuciły go do Ameryki, a w 1942 mieszkał na stałe w Montrealu. Odbył wiele podróży po kontynencie amerykańskim. Malował pejzaże, zwłaszcza ulubione motywy górskie.