Narciarze w Tatrach, 1927 r.

Narciarska pasja Rafała Malczewskiego dała o sobie znać bardzo wcześnie. Już jako osiemnastolatek stał się członkiem Tatrzańskiego Towarzystwa Narciarzy. Po złapaniu sportowego bakcyla artysta coraz silniej wiązał się z Tatrami. W latach I wojny światowej działał jako ratownik górski i dokonał szeregu wejść wspinaczkowych na nieprzetarte wtedy jeszcze szlaki. We wrześniu 1917 roku Malczewski był świadkiem dramatycznej śmierci swojego przyjaciela, Stanisława Bronikowskiego, w górach. Tragedia na tyle wstrząsnęła artystą, że postanowił on uregulować sprawy związane z własnym życiem i w przeciągu tygodnia zdecydował się na ślub ze swoją dotychczasową towarzyszką, Bronislawą Dziadosz.
Malczewski z żoną przeniósł się na stałe do Zakopanego, gdzie wynajął mieszkanie na ulicy Kasprusie 27. Z czasem pasje górskie ustąpiły nieco miejsca intensywnemu życiu w kręgu gromadzącej się w mieście artystycznej bohemy. W Zakopanem przemieszkiwali wtedy m.in. Witkacy, Zofia i Karol Stryjeńscy, Karol Szymanowski, Tadeusz Boy-Żeleński, Leon Chwistek, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, w latach trzydziestych jeździł tam Witold Gombrowicz. Barwnemu życiu ówczesnej cyganerii Malczewski poświęcił po wojnie wspomnieniową książkę "Pępek świata". Barwna opowieść została jednak źle przyjęta przez komunistyczny establishment lat sześćdziesiątych. Anonimowy krytyk z "Trybuny ludu" uważał "Pępęk świata" za obraz Zakopanego widziany "z okien klubu bridżowego".
Głównym tematem sztuki Malczewskie w dwudziestoleciu międzywojennym były góry. Artysta nie tylko tworzył (najbardziej dziś cenione) pejzaże, ale także współpracował z licznymi wydawnictwami i organizacjami zajmującymi się promocją regionu. Malczewski wykształcił własny "hiperrealistyczny" styl malowania. Swoje gładkie, jakby lśniące obrazy, wystawiał głównie w Krakowie i Warszawie (gdzie debiutował razem z Witkacym). W latach trzydziestych zakopiańskie pejzaże artysty reprezentowały Polskę na kilku wystawach zagranicznych.

Zdominowanie twórczości artysty przez pejzaż jest nieprzypadkowe. Wspomnienia przyjaciół Malczewskiego sugerują, że był człowiekiem trudnym i (w przeciwieństwie do Witkacego i Stryjeńskiej) nie miał cierpliwości do zamówień portretowych. Marian Maurizio-Abramowicz w "Zakopiańskich wspominkach" przytacza następująca wypowiedź Malczewskiego dotyczącą pracy z modelem: " A jak jeszcze, broń Panie Boże, będzie babsztyl to musi "wypaść" urodziwa! A skąd ja jej urody wezmę?! Pysk jak nie przymierzając i do tego cycata! Okropność! Nie rozumiem jak Witkacy lubi się tym babrać!"