Pejzaż LXXXXVI, 1985 r.

POCHODZENIE:
- kolekcja prywatna, Warszawa

Roman Artymowski zaliczany jest do grona najważniejszych malarzy z kręgu abstrakcji geometrycznej w Polsce, jednocześnie jego twórczość bywa również sytuowana w nurcie postimpresjonizmu i tradycji malarstwa pejzażowego. W jego malarskich pracach dostrzegalna jest niezwykła lekkość i wirtuozeria w operowaniu kolorem. Ten aspekt jego malarstwa bywa również uważany za mariaż abstrakcji oraz tradycji polskiego koloryzmu, znany z twórczości takich artystów, jak Dominik, Gierowski, czy Tymoszewski. Sam artysta dystansował się od szufladkowania jego twórczości i wiązania jej jedynie z geometrią. Ponadto, wszystkich tych porównań i klasyfikacji można dokonywać jedynie w perspektywie rodzimego – polskiego gruntu, bowiem zapytawszy o dokonania Artymowskiego mieszkańca Iranu, otrzymalibyśmy odpowiedź, że uważany jest on za ojca tamtejszej nowoczesnej grafiki.
Wielu polskich artystów, wśród nich Józef Czapski czy Józef Jarema, służyło w oddziałach armii polskiej, przez co zasłynęli jako promotorzy sztuki współczesnej na gruncie irackim. Roman Artymowski przejął od nich tę rolę w okresie powojennym, mając duży wkład w złożony obraz sztuki arabskiej. Artysta w latach 1959-79 z przerwami przebywał w Bagdadzie. W pierwszych latach swojego pobytu był wykładowcą grafiki artystycznej i poligrafii w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Belgradzkiego, w 1963 otrzymał nagrodę za swoją pracę pedagogiczną od Związku Nauczycieli. Następnie kierował Wydziałem Grafiki Instytutu Sztuk Pięknych w Bagdadzie, gdzie przekazywał wiedzę o dokonaniach sztuki zachodniej. W latach 60. należał również do Związku Artystów Irackich. Niektóre z obrazów i grafik autorstwa Artymowskiego znajdują się w zbiorach kolekcji bagdadzkiego Muzeum Sztuki Współczesnej.
Sztuka Artymowskiego lokuje się w miejscu styku dwóch kultur, gdzie modernistyczna, abstrakcyjna forma odzwierciedla fascynację Wschodem, egzotyką pejzażu, sposobu życia mieszkańców, spuścizną starożytną i symboliką. Charakterystycznym motywem odzwierciedlającym zachwyt nową kulturą jest tarcza słoneczna, pojawiająca się w wielu rozmaitych wariantach na jego obrazach, począwszy od lat 60. Tworząc numerowane pejzaże, zmieniał zastosowaną paletę barw, format płócien, ale także różnicował stosunek wobec horyzontu oraz niuansował światło. W wielu kulturach kula czy okrąg uchodzą za najdoskonalszy z kształtów geometrycznych, implikujących wielość znaczeń. To symbol świata, kosmosu, życia. Ola Wojtkiewicz zauważyła jednak, iż: „o obrazach Artymowskiego zwykło się mówić, że wyobrażają wielkie słonce w klimacie Bliskiego Wschodu, kojarzone bardziej z siłą niszczącą niż z życiodajną energią” (Ola Wojtkiewicz, Szepty i krzyki, [w:] Słońce nad pustynią. Motywy arabskie w twórczości Romana Artymowskiego 1919-1993, [red.] Jacek Macyszyn, Józef Grabski, Kraków-Warszawa 2004, s. 63). Artysta zdrobniale mówił o swoich pracach, w których obsesyjnie powracał ten sam symbol Orientu, nazywając je „słoneczkami” (por. Ola Wojtkiewicz, op. cit., s. 63).
Prezentowane płótno zalicza się do serii, którą artysta realizował konsekwentnie od pierwszej połowy lat 70. aż do swojej śmierci w 1993 roku. Dostrzeżemy wypracowaną przez artystę potrzebę porządkowania materii podłóg zasad geometrii oraz ascezy środków. Tak jak i w poprzednich obrazach tarcza słoneczna statycznie zawieszona jest ponad różowo-filetowym widnokręgiem. Gradacja koloru dołu kompozycji przechodzi z ciemnych szarości, poprzez granat, po kolor fuksji w miarę przybliżania się do monumentalnego wibrującego złamanymi bielami okręgu, odcinającego się od piaskowego tła. Kolory sugerują wstawanie nowego dnia.
Pejzaże Artymowskiego są uważane nie tyle za wierne przedstawienie zaobserwowanych zjawisk zachodzących cyklicznie w przyrodzie czy wspomnień z podróży, ale raczej za odsłanianie krajobrazu wewnętrznej duchowości. Na swoich płótnach, które są efektem kontemplacji piękna, zapisu doświadczenia obcowania z siłą zachwycającą, lecz także niszczycielską, artysta prezentuje własną wyciszoną wizję świata.


W czasie okupacji związany był z konspiracyjnym teatrem Tadeusza Kantora. W tym okresie interesował się poezją - członek krakowskiej grupy poetyckiej "Inaczej". W 1945 r. podjął studia na ASP w Krakowie. Jego nauczycielami byli m.in: Eugeniusz Eibisch i Andrzej Jurkiewicz. Zadebiutował w październiku 1949 r. W latach 1953-1956 brał udział w wykonaniu polichromii odbudowywanych kamienic Rynku Starego i Nowego Miasta w Warszawie. W 1958 r. po raz pierwszy odbył podróż na Bliski Wschód. W 1959 r. w galerii Krzywe Koło miał pierwszą wystawę indywidualną, na której pokazał prace powstałe pod wpływem podróży do Włoch. W tym samym roku odwiedził Bagdad, organizując tam wystawę polskiej sztuki współczesnej. W latach 1959-1960 wykładał grafikę artystyczną i poligrafię w bagdadzkich uczelniach artystycznych. Po powrocie do Polski w PWSSP w Łodzi prowadził Pracownię Malarstwa i Rysunku na Wydziale Tkaniny. W 1982 r. otrzymał profesurę na warszawskiej ASP, a w latach 1983 - 1984 był rektorem tej uczelni. Najsilniejszą inspiracją okazał się dla artysty pustynny krajobraz Iraku. Owocem podróży na Bliski Wschód były wysmakowane w barwie i fakturze płótna, akwarele i grafiki.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.