Wierzby nad wodą

W twórczości pejzażowej Romana Kochanowskiego da się prześledzić jedną z kluczowych przemian jakie zaszły w sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Pierwsze, młodzieńcze obrazy artysty były malowane gładko, drobiazgowo i delikatne. Widać w nich pietyzm i troskę o wierne i realistyczne oddanie szczegółów. Z czasem, doskonaląc technikę malarską, Kochanowski pozwalał sobie na eksperymenty. Po 1900 roku jego obrazy nabierały pewnej szkicowości. Artysta bawił się fakturami różnicując sposób opracowania poszczególnych partii kompozycji. Często starał się malować impastowo, gęsto i nie maskować śladów pędzla. Powierzchnia jego obrazów zyskiwała subtelny relief nadający całości charakterystyczne wartości malarskie. W jego sztuce na znaczeniu zyskiwała wrażeniowość. Pejzaże Kochanowskiego często zatopione były w wyciszonej kolorystyce; dominowały brązy, zielenie i srebrzyste szarości. Kompozycje, często niewielkich rozmiarów, były świadectwem raczej poszukiwań plastycznych artysty niż "fotograficznie" odtwarzanymi widokami. Na prezentowanym obrazie wyraźnie widać najlepsze cechy malarstwa Kochanowskiego. Szybki dukt pędzla widoczny jest bardzo dobrze w dolnych, przedstawiających szuwary, partiach kompozycji. Kontrasty fakturowe nadają całości subtelny efekt rozmigotania.
Kochanowski kształcił się początkowo w Krakowie w pracowni Władysława Łuszczkiewicza i Henryka Grabińskiego. W 1875 roku wyjechał do Wiednia. Wcześnie zaczął wystawiać (także w Polsce) i utrzymywać się ze swojej sztuki. W 1881 przeniósł się na stałe do Monachium, gdzie działa wtedy silna polska kolonia artystyczna (Józef Brandt, Alfred Wierusz-Kowalski, Władysław Czachórski). Kochanowski ze względu na małżeństwo z córką ówczesnego burmistrza miasta utrzymywał zażyłem relacje z elitą Monachium. Jego kariera miała charakter międzynarodowy. Wystawiał m.in. w Wiedniu, Monachium, Berlinie i Londynie. Utrzymywał kontakty ze środowiskiem francuskim i współtworzył Union Internationale des Beaux-Art. W 1888 roku cesarz Franciszek Józef zakupił do swojej prywatnej kolekcji dwa obrazy Kochanowskiego.
Od 1933 Kochanowski miał zakaz wystawiania w hitlerowskich Niemczech. W czasie wojny przestał malować. Zmarł w 1945 roku. Duże wystawy monograficzne artysty odbyły się w 2007 roku w Radomiu, Katowicach, Gdańsku i Fryzyndze oraz w 2009 roku w krakowskiej Kamienicy Hipolitów.