Postać z Komediantów

POCHODZENIE:
- dar od artysty
- kolekcja prywatna, Warszawa

Moment pojawienie się pomysłu na „Obrazy liczone” jest ściśle powiązany z Halszką, partnerką artysty, oraz prawdopodobną modelką do zaprezentowanego obrazu. Artysta wpadł na jego pomysł, czekając na ukochaną w jednej z warszawskich kawiarni:

„Czekałem na Halszkę w Bristolu. Miałem już trzydzieści trzy lata i dojrzały stosunek do swojego życia. Pomyślałem, że to wszystko nie ma sensu. Byłem na skraju samobójstwa. Ten program mnie uratował. To taki skok z wysokiego piętra. Spadam, spadam, do dołu… A może do góry? Nie wiem. Halszka przyszła spóźniona, bardzo zdenerwowana, myślała, że zrobię jej scenę, a ja powiedziałem: ‚jesteś genialna!’. Stworzyłem coś, bo miałem ten czas. Tę szansę, że ona się spóźniła, że nie znaleźli się akurat koledzy, którzy by mnie zagadali…

Ten stolik wciąż znajduje się w Bristolu w tym samym miejscu… Kiedy bywam w Warszawie, staram się tam zajrzeć… (Roman Opałka w rozmowie z Katarzyną Drogą, Roman Opałka – Spacer w czasie, 8 sierpnia 2011, dostępny na: https://zwierciadlo.pl/kultura/kultura-wywiady/romanopalka-spacer-w-czasie”).

Zaprezentowany obraz powstał we wczesnym okresie twórczości Romana Opałki. Artysta studia ukończył na łódzkiej PWSSP, obecnej Akademia Sztuk Pięknych, w latach 1949-50.Następnie trafił do warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie studiował do 1956 roku. W tym okresie podejmował także równolegle próby w zakresie rysunku i malarstwa realistycznego, które kontynuował do 1958 roku. Na początku lat 60., podobnie jak inni mu ówcześni artyści, zafascynowało go malarstwo materii.

Prezentujemy Państwu obraz szczególny, ponieważ łączący w sobie cechy charakterystyczne zarówno dla wczesnego okresu twórczości artysty, jak i prezentujący już rozwiązania formalne, które staną się znakiem rozpoznawczym sztuki Opałki okresu dojrzałego. Portret dziewczyny siedzącej profilem został utrzymany w monochromatycznych barwnych. Artysta wykazał się niezwykłym wyczuciem kolorów, co w późniejszej fazie rozwoju stanie się jednym z najważniejszych elementów jego stylu. Cechy fizyczne przedstawionej kobiety wskazują, iż jest to prawdopodobnie Halszka, ówczesna towarzyszka życia Opałki.

Warto zwrócić uwagę na odwrocie obrazu, na którym można dostrzec zarysowaną ołówkiem sylwetkę mężczyzny w wojskowej czapce i koszuli. Utrzymany w realistycznym nurcie szkic mógł stanowić jedną z wprawek młodego artysty zafascynowanego wiernym odtwarzaniem rzeczywistości jeszcze przed abstrakcyjnym okresem lub zarysem artystycznego zlecenia dla instytucji wojskowych, który młody Opałka często przyjmował. Brak sygnatur oraz jakichkolwiek wskazówek powoduje, że możemy jedynie spekulować, z jakiego powodu znajduje się ono na odwrociu przedstawienia.

Jak pisał o wczesnych, studenckich szkicach Paweł Sosnowski: „Dla krytyki były to skończone dzieła warte komentarza i eksponowania na wystawie, dla Romana Opałki stanowiły jedynie drogę dojścia do celu. Artysta nigdy ich nie lekceważył, ale też zawsze pozostawiał w cieniu swojego wyjątkowego Programu. Tym bardziej wszystko, co wyszło spod jego ręki w okresie poprzedzającym liczenie, jest niezmiernie interesujące dla dzisiejszego widza. Dopiero teraz okazuje się, jak niebywale wszechstronnym artystą był Opałka w młodzieńczych latach. Już jego studenckie szkice ujawniają biografię artysty żyjącego w komunistycznym schemacie. Są to projekty ilustracji i okolicznościowych plakatów, rozmaite przykłady prób zarobienia jakichkolwiek pieniędzy (projekty zaproszeń, pocztówek, znaczków). Jest też wiele różnorodnych szkiców, pomysłów rzuconych na papier, rysunków wykonanych wyłącznie z pasji rysowania… Po wnikliwym przyjrzeniu się z pewnym zaskoczeniem spostrzegamy, że właściwie we wszystkich pracach, nawet tych wykonanych na zlecenie instytucji wojskowych, Opałka nie poddaje się obowiązującemu kanonowi i zawsze próbuje rozwiązywać swoje własne problemy artystyczne” (Paweł Sosnowski, Roman Opałka, Katalog wczesnych prac, Fundacja Opalka, Warszawa 1998, s. nlb.).

Dla wielu miłośników sztuki nazwisko Opałki wiąże się bezpośrednio z cyframi na płótnie, które pojawiły się w ramach tzw. obrazów liczonych. Pierwszy obraz namalowany w ramach cyklu został nazwany przez autora „Detalem”. Znajduje się on obecnie w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi. Czarne płótno artysta pokrył białymi liczbami, od 1 do 35 327. Kolejne realizacje w cyklu były nawiązaniem do tej wspomnianej realizacji. Składały się one z następujących po sobie liczb zapisanych w rzędach. Artysta starał się za ich pomocą zapisać upływający czas. W efekcie obrazy stały się zapisem życia artysty, aż do jego śmierci.

Wojnę spędził w Niemczech, w 1945 powrócił do Francji, rok później przyjechał do Polski. W 1950 ukończył studia na łódzkiej PWSSP, a w latach 1950-56 studiował na warszawskiej ASP. Od 1965 działał we Francji. Przedstawiciel konceptualizmu. Początkowo tworzył kwasoryty (m.in. seria Opisanie świata); później kompozycje przestrzenne z płótna, zwane "poduszkowcami"; a od 1965 zaczął pokrywać płótna, nazywane przez siebie "detalami" rzędami kolejnych cyfr, zaczynając od jedynki (pierwszy został zapisany liczbami od 1 do 35327), co miało oddawać upływ czasu. Płótnom towarzyszyła fotografia twarzy artysty ukazująca oznaki starzenia się i nagranie jego głosu. Jest laureatem wielu nagród, między innymi: Nagrody Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida. Brał udział w Biennale w Sao Paulo (1969 i 1977), Documenta w Kassel (1977 ), Biennale w Wenecji (1995).

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.