KOŚCIÓŁEK DREWNIANY NA ŚLĄSKU

Obraz wystawiany:
Wystawa zorganizowana pod patronatem Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Centralnego Biura Wystaw Artystycznych w warszawskiej "Zachęcie" na przełomie 1980-1981 roku.

Bibliografia:
Stanisław Czajkowski. 1878-1954, Katalog oprac. J. Wardas, I. Kościałowska, MKIS, CBWA, Warszawa 1980, s. nlb., poz. 716.

Sposobem malowania i kompozycją prezentowany obraz zbliżony jest do znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie "Kościoła w Mikuszowicach" z 1929 r. Sposób ujęcia tematu dobrze obrazuje pewien typ kompozycji dzieł artysty, o którym J. Wardas pisze we wstępie do katalogu wystawy z 1980 r.: Bardzo własne i bardzo filmowe wydaje się być zjawisko - czy znów typ kompozycji, do której najlepiej przylega termin "kadrowanie". To znaczy obejmowanie, chwytanie wybranego odcinka krajobrazu "w kadr", w ograniczony prostokąt płótna (...) - bez względu na to, że jakiś istotny, najczęściej pierwszoplanowy przedmiot zostanie przecięty w sposób nieoczekiwany.
Stanisław Czajkowski studiował w akademiach: krakowskiej, monachijskiej, a także w Académie Julian w Paryżu. Odbył wiele podróży po Europie, często także zwiedzał różne regiony Polski, skąd przywoził wiele prac. Przyjaźnił się z najwybitniejszymi postaciami świata artystycznego, zarówno Krakowa, jak i Paryża. Był uczestnikiem słynnego wesela Rydla, opisanego przez Wyspiańskiego w dramacie: "Wesele". Boy-Żeleński utożsamia go nawet z "Nosem" - jednym z bohaterów utworu. Artysta wyszedł ze szkoły Stanisławskiego, który zaszczepił w nim zamiłowanie do pejzażu ojczystego. Posługiwał się jednak innymi środkami formalnymi niż mistrz. Jego malarstwo odbiega od dynamiki pędzla profesora, jest bardziej powściągliwe, pełne melancholijnej zadumy.