Wilanów Pałac

RASSALSKI Stefan
Malarz, grafik, historyk sztuki, publicysta. Studiował w Lublinie, dyplom uzyskał na warszawskiej ASP. Od 1932 r. uprawiał drzeworyt, początkowo pod silnym wpływem Tadeusza Kulisiewicza i sztuki ludowej. Z czasem w pracach rozwinął treści symboliczne i literackie. Jego dzieła odznaczają się oszczędnością faktury i dyscypliną kompozycji. Na początku działalności artystycznej związany z Lublinem, gdzie w latach 1928-33 kształcił się w kierowanej przez Janinę Miłosiową Wolnej Wszechnicy Malarstwa i Rysunku. Wtedy zaczął interesować się drzeworytem. Pierwsze grafiki wykonał w 1932 r., a rok później własnym kosztem wydał tekę drzeworytów "Lublin". Jeden z założycieli działającej w tym mieście grupy artystycznej Krąg. Około 1936 r. przeniósł się na stałe do Warszawy. Początkowo pracował jako reporter i dziennikarz. Zetknął się wówczas z Jerzym Hulewiczem, którego wpływ dostrzegany bywa zwłaszcza w dwóch rycinach zatytułowanych "Modlitwa", a pochodzących z lat 1942 i 1947. W czasie wojny napisał pracę poświęconą Hulewiczowi, która niestety nie doczekała się publikacji. Podczas okupacji Stefan Rassalski, pseudonim „Ster”, pracował w tajnym laboratorium fotograficznym, które mieściło się na terenie Politechniki Warszawskiej. W czasie Powstania Warszawskiego Rassalski był jednym z fotoreporterów Armii Krajowej, działającym w rejonie południowego Śródmieścia. Wykonał wtedy kilkaset zdjęć ukazujących walki powstańcze oraz płonącą Warszawę. Po wojnie był jednym z członków Biura Odbudowy Stolicy, w którym kierował pracownią fotograficzną. Na kilku tysiącach negatywów utrwalił zniszczenia wojenne oraz codzienne życie mieszkańców w doszczętnie zrujnowanej Warszawy. Jego fotografie, mające walor przede wszystkim dokumentalny, nie są pozbawione wartości artystycznej. Rassalski tworzył też fotomontaże, zestawiające wygląd znanych warszawskich budowli po zniszczeniach wojennych, z ich wcześniejszym kształtem. Na łamach Stolicy, gdzie był sekretarzem redakcji, zamieszczał liczne artykuły poświęcone urbanistyce i projektom odbudowy miasta. Pisywał także do Nowin Literackich, Warszawy i Tygodnika Kulturalnego.