AKT

Teodor Axentowicz to jeden z najwybitniejszych malarzy polskich okresu Młodej Polski. Jego twórczość dzieli się na dwa podstawowe nurty. Z jednej strony był bardzo popularnym portrecistą i salonowym malarzem kobiet, drugiej strony fascynował się malowniczością i prostotą życia wsi, zwłaszcza folklorem huculszczyzny. Studiował w akademii monachijskiej pod kierunkiem Gabriela von Hackla oraz u profesorów Sandora Wagnera i Guyli Benczura w latach 1879- 82. W 1883 r. wyjechał do Paryża, gdzie uczył się w pracowni Emila Augusta Carolus-Durana. Od tego mementu mieszka z przerwami w Paryżu i w Londynie a także podróżuje po Europie. Do kraju na stałe powróci dopiero w 1896 r. by objąć katedrę rysunku w Krakowskiej ASP na zaproszenie reformującego ją Juliana Fałata. W Paryżu a potem Londynie udało mu się wejść w tamtejsze środowisko intelektualno-artystyczne oraz wyższą socjetę i stać się wziętym portrecistą. Wiele znajomości zawdzięczał osobistemu urokowi i ogładzie a także przychylności swojego profesora Carlus-Duranta, który wprowadzał go w towarzystwo. W 1884 r. namalował portret naczelnego redaktora i wydawcy pisma ?Figaro? Henriego Fouquiera, którego sławna z piękności córka, Henrietta, pozowała później artyście do wielu portretów. W 1888 r. pozna będącą wówczas u szczytu sławy aktorkę Sarę Bernhardt. Olejne i pastelowe portrety Sary Bernhardt i Henrietty Fouquier czynią Axentowicza wziętym malarzem salonowych portretów, znanym z opiewania kobiecej urody i jej subtelnej idealizacji. W 1893 ożenił się z Izą Giełgudówną, pochodzącą z polsko-litewskiej rodziny osiadłej w Londynie, córką Adama Giełguda, wysokiego brytyjskiego urzędnika. Dzięki temu zdobywa zamówienia z wyższych sfer londyńskich. Wpływ na jego styl jego portretów ma wielka tradycja malarstwa angielskiego malarstwa portretowego (T. Gainsborough) oraz współcześni mu amerykanie w Paryżu: J. Whistler i J. Sargent a także portrety G. Boldiniego. Widzimy to w portretach dam ?La Belle Epoque? przedstawionych w wieczorowych, wydekoltowanych sukniach, tak ubranych, że niemal rozebranych. Falujące, secesyjne linie kobiecego ciała i włosów, białość i subtelność karnacji, lekkość materii sukni, to wszystko najlepiej dawało się oddać w technice pasteli. Prezentowany tu akt kobiecy jest niejako konsekwencją stylu takich portretów. Artysta malował akty dość rzadko. Niekiedy przybierają one formę wyidealizowanych zjaw, wyłaniających się jesiennych liści secesyjnych rudowłosych piękności. Tu jednak mamy do czynienia z klasycznym, pracownianym aktem, w którym modelka wydaje się konkretną osobą. Draperia materii, może szlafroka modelki, rozłożona na postumencie o który opiera się ujęta w mocnym kontrapoście kobieta, sprawia, że mamy wrażenie konkretnego wnętrza, choć tło jest ciemne, nieokreślone. Niewymuszona elegancja pozy, dumnie podniesiona głowa, fryzura i idealne piękno ciała wskazują na to, że to wcale nie zwykła, biedna dziewczyna pozująca nago dla pieniędzy. Wydaje nam się, że mamy do czynienia z wielką damą, która łaskawie zdjęła kunsztowną toaletę ale nadal jest oszałamiająca i posągowa. Jej uroda na tym obrazie jest i dostępna i niedostępna jednocześnie co nadaje przedstawieniu wyraz nieuchwytnej zmysłowości i erotycznego powabu.