Portret

Tekst Mariana Dienstl-Dąbrowy z katalogu wystawy pośmiertnej: "Dnia 26 .08.1938 zmarł w Krakowie jeden z ostatnich przedstawicieli tej generacji artystów malarzy, która talentem swym rozsławiła w Europie imię malarstwa polskiego. (...) Axentowicz zdobył wcześnie tajemnicę powodzenia portrecisty przez wykwint kompozycji układu modela, wyczucie najwłaściwszego gestu i spojrzenia. Dla kobiecego portretu stworzył własną pastelową technikę i subtelnie przyciszone zestawienia kolorystyczne gam. Jako tła używa często szarego papieru, z którego wyłania się leciuchno rysunek. Tony barwne zestawia z wielkim umiarem i dyscypliną w sposób wykwintny i lekki. Rzucane niby od niechcenia kreski pastelowe tworzą rytmiczne akcenty tak charakterystyczne dla pastelowych dzieł Axentowicza. W szukaniu charakterów w modelach Axentowicz posiada swą ustaloną realistyczną granicę. W portrecie zarówno kobiecym, jak i męskim opierał się na naturze, lecz ogólną koncepcję stylizował zawsze z pamięci. Axentowicz dbał przede wszystkim o malarskie zalety każdego portretu śpiewając kolorystyczną gamę na przedziwnie delikatnym poczuciu harmonii kolorystycznej. Już Pierwsze portrety Axentowicza w Paryżu, jak Henrietty Fouauier , niezwykle urodziwej córki redaktora "Figara", i Sary Bernhardt w roli "Toski" przyniosły artyście sławę w ówczesnych paryskich salonach i wprowadziły go na pałacowe posadzki jako wziętego malarza, specyficznego wdzięku Paryżanki, która w każdej epoce tworzyła modę i styl obowiązujący wszystkie kobiety świata."

Teodor Axentowicz studiował w akademii monachijskiej pod kierunkiem Gabriela von Hackla oraz u profesorów Sandora Wagnera i Guyli Benczura w latach 1879- 82. W 1883 r. wyjechał do Paryża, gdzie uczył się w pracowni Emila Augusta Carolus- Durana. Odbył wiele podróży artystycznych m.in. do Włoszech, Londynu. W 1895 r. objął stanowisko profesora rysunku w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, a w 1910 r. został pierwszym jej rektorem z wyboru. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" oraz członkiem wiedeńskiej "Secesji". Był jednym z najwybitniejszych polskich portrecistów; malował także sceny rodzajowe i historyczne. Ulubionym tematem artysty były sceny z motywami huculskimi - studia postaci, zwyczaje, wierzenia- malowane z dbałością o szczegóły, a jednocześnie bardzo swobodnie oraz przedstawienia symboliczne.