z cyklu Rozważania Pitagorejskie, 2004

BUJNOWSKA Teresa
TERESA BUJNOWSKA urodzona w 1948 w Szczecinie. Studiowała w PWSSP w Poznaniu i ASP w Krakowie. Dyplom w Pracowni Malarstwa prof. Jonasza Sterna w 1975 roku. Swoje prace prezentowała na ok. 80 zbiorowych wystawach zbiorowych, grupowych i indywidualnych i w Polsce i za granicą. ... schowaj

KRÓTKIE OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH IDEI ARTYSTYCZNYCH:

Lata 1975-77.
W tym okresie najważniejszy jest dla mnie problem przestrzeni w obrazie. Wyznacznikami przestrzeni są formy geometryczne ujęte w prawidła perspektywy zbieżnej, budowane malarską, ziarnistą materią. Bryły geometryczne funkcjonujące jako abstrakcyjne "budowle" w iluzyjnej przestrzeni zestawiam z linearnymi wykresami geometrycznych konstrukcji. Punkt (rozprószona farba) i geometryczna linia jako wartości komplementarne - atrybuty jedności przeciwieństw, odnoszę do takich pojęć jak np. jedność - wielość, trwanie - proces, zewnętrzne - wewnętrzne, materia - energia.

Lata 1978 - 81.
Okres istotnych dla mnie przewartościowań. Usiłuję odrzucić estetykę i materię malarską. Teoretyczne rozważania prowadzą mnie do redukcji formy. To co mentalne, abstrakcyjne, metafizyczne, wizualizuję "czystą" biała linią na przeźroczystych podłożach (szkło, astralon). Wprowadzam fotografię jako odniesienie do rzeczywistości realnej. Przeprowadzam przewód kwalifikacyjny I stopnia na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie (1982) prezentując cykle prac pt. Projekcja oraz tekst pt. Znak geometryczny jako nośnik idei. Rozważam problem formowania się znaku geometrycznego w różnych przejawach kreatywnej aktywności ludzkiej: w organizacji przestrzeni (urbanistyka, architektura), w znakach (pismo, kulty religijne, ornamentyka, systemy mnemotechniczne, sztuka). Dla swoich doświadczeń artystycznych szukam podbudowy w ideach naukowych (fizyki i matematyki), filozofii, psychologii.

Okres tzw. "stanu wojennego" i lata 80-te są dla mnie czasem artystycznej zapaści. Emocjonalne zaangażowanie w sytuację polityczną powoduje brak poczucia sensu twórczości oderwanej od rzeczywistości.

1989 - 98.
Kontynuuję cykle prac Ideogramy. Rozpoczynam studia nad geometryczną zasadą "złotego podziału" i jej liczbowym odpowiednikiem - ciągiem Fibonacciego, poprzez które realizuje się idea harmoniczności, progresywności i ewolucji. Pracuję nad tekstem Idea matematyczności świata jako źródło artystycznej inspiracji (w związku przewodem kwalifikacyjnym II stopnia zamkniętym w 1996 r.) Prezentuję platońskie nurty w filozofii, sztuce, i koncepcjach naukowych, które postrzegają świat jako strukturę wewnętrznie uporządkowaną i uznają matematykę za uniwersalny język. Praca nad tekstem prowadzi do odkrycia nowych inspirujących mnie idei wynikających z tzw. matematyki chaosu i geometrii fraktalnej. Rozważania dotyczące ontologii liczby w filozofii i statusu liczby sztuce powodują zmianę w hierarchii ważnych dla mnie idei. Wcześniej liczbę traktowałam jako immanentny składnik geometrii, czyli czynnik ilościowy, wymiar osi współrzędnych. Teraz uzmysławiam sobie jej pierwotność w stosunku do geometrii. Liczba staje się dla mnie najistotniejszym czynnikiem jakościowym. Nowe założenia, w których punktem wyjścia jest dziesięć pierwszych liczb (z inspiracji koncepcjami Pitagorasa i Platona) realizuję w cyklach prac Manifestacje liczb, Dziesięć punktów, Tetraktys.

Od 1998 - Powstają kolejne prace z cyklu Ideogramy oraz nowe serie prac pt. Rozważania pitagorejskie. Zestawiam fotografie przedmiotów z natury z geometrycznymi diagramami. Wyboru przedmiotów dokonuję ze względu na ich szczególny kształt, proporcje i liczbę wyróżnionych w nich elementów. Poprzez sposób fotografowania zmierzam do zmiany ich funkcji, skali i znaczenia. "Ziarnistość" faktury fotograficznych obiektów podkreślać ma ich materialność, jak również ma stanowić czynnik komplementarny do linearności i idealizacji diagramów. Geometryczne wykresy są reprezentacją różnych potencji form symbolicznych.

Użycie wielu kadrów na jednej płaszczyźnie obrazu ma być ekwiwalentem wizualnego ujęcia zasady transformacyjności rzeczy i czasu jako procesu.

Uniwersalna symbolika liczb i elementarnych form geometrycznych jest źródłem poszukiwania nowej, złożonej formy geometrycznej generowanej z zasad liczbowych (np. z ciągu liczb naturalnych 1 - 10, z macierzy liczb 1- 64, ciągu liczb Fibonacciego, relacji geometrycznych koła, kwadratu, trójkąta, konstrukcji opartych na kątach i proporcjach pentagonu, heksagonu, oktagonu.

Powstają cykle prac pt. 8 x 8. W odniesieniu do układu 64 heksagramów z chińskiej Księgi Przemian oraz binarnego zapisu liczb analizuję kwadrat liczby 8. Ustawiając w kwadracie liczby od 0 do 63 "odkrywam" w nim szczególne liczbowe i geometryczne regularności, które stanowią dla nie rodzaj generatora nowych form-wzorów i tworzą podstawę do powstawania kolejnych rysunków.

Inspiracją cyklu Symmetria stają się takie pojęcia jak symetria, transformacja, kombinacja, permutacja, wariacja, które analizuję poprzez formę geometryczną. Eksploracja abstrakcji geometrycznej w założeniu odnosi się zarówno do obszaru matematyki jakim jest kombinatoryka, jak i w sensie ogólnym, do idei "kombinatoryczności" i "transfomatyczności" obecnych w kulturze (sztuka, systemy mnemotechniczne, alchemia).

W ostatnich dwóch latach zajmowałam się również analizą wybranych obrazów z różnych epok historycznych (malarstwa, grafiki i rysunków ) pod względem "ukrytej geometrii". Rezultaty tych badań znajdują swoje odzwierciedlenie w cyklu pt. Rekonstrukcje geometryczne

Prace w zbiorach:

Muzeum Sztuki Współczesnej w Łodzi
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Muzeum Okręgowe w Koszalinie
Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu
Kolekcja Teatru STU w Krakowie
Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie
Małopolska Fundacja Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie
Muzeum Narodowe w Krakowie