PORTERT KOŚCIUSZKI

Na jednolitym tle o barwie ochry namalował artysta portret Tadeusza Andrzeja Bonawentury Kościuszki (1746-1817), generała, przywódy powstania 1794, jednego z polskich bohaterów narodowych. Kościuszko pochodził ze średniej szlachty. Był absolwentem i instruktorem Szkoły Rycerskiej w Warszawie. W latach 1769-74 studiował w Paryżu m.in. inżynierię wojskową, w 1775-83 w Ameryce Północnej uczestniczył w walkach o niepodległość Stanów Zjednoczonych, gdzie mianowany najpierw pułkownikiem, później generałem brygady, odznaczył się m.in. przy oblężeniu Saratogi. Po powrocie do kraju osiadł w majątku Siechnowicze. W 1789 powołany do wojska w stopniu generała-majora odznaczył się w roku 1792 w bitwie pod Dubienką. Po przystąpieniu króla Stanisława Augusta do Targowicy podał się do dymisji. W 1793 zabiegał w Paryżu u francuskiego rządu rewolucyjnego o pomoc dla Polski. Pod koniec tegoż roku przedstawił projekt powstania narodowego z szerokim udziałem szlachty i chłopów. 24 III 1794 proklamował na rynku w Krakowie akt powstania, obejmując dyktatorską władzę Najwyższego Naczelnika Sił Zbrojnych Narodowych. Niedostatki uzbrojenia i wyszkolenia sił powstańczych starał się zrównoważyć nową taktyką współdziałania broni. 4 kwietnia odniósł zwycięstwo pod Racławicami. 10 X 1794 po klęsce pod Maciejowicami dostał się do niewoli, więziony w twierdzy Petropawłowskiej w Petersburgu do listopada 1796. Po zwolnieniu uwarunkowanym złożeniem przysięgi, że nie będzie walczył przeciw carowi ani jego następcom, wyjechał ponownie do Ameryki. W 1798 powrócił do Paryża, współdziałał przy organizacji legionów polskich. Po przejęciu władzy przez Napoleona niechętny jego dyktaturze, usunął się na margines życia politycznego, osiadając w Berville pod Paryżem. Wielokrotnie uwieczniany na obrazach przez takich mistrzów jak Jan Matejko (Kościuszko pod Racławicami), Wojciech Kossak i Jan Styka (Panorama Racławicka we Wrocławiu).