PORTRET KOBIETY (BARONOWEJ BERTHY VON LöTZOW), 1821

Za ekspertyzą p. Iwony Danielewicz
Wilhelm Herbig, niemiecki malarz związany z dworem berlińskim. Studiował w akademii berlińskiej, w 1823 został jej członkiem, a w 1829 wykładowcą. Od 1833 prowadził własną klasę malarstwa. Był członkiem senatu tej uczelni i jej wicedyrektorem. Malował sceny historyczne, dekoracje do rezydencji królewskich i portrety. W swoim czasie był znanym i cenionym artystą, już w 1841 Atanazy Raczyński nakreślił jego sylwetkę w swej Geschichte der neueren deutschen Kunst (T. III, Berlin 1841, s. 51-52). Osobą portretowaną miałaby być Bertha von Lützow, z domu Laroche, żona Adolfa von Lützowa (1782-1834), pruskiego generała i działacza patriotycznego, dowódcy słynnego korpusu. Lützow zorganizował w 1813 oddział ochotników, rekrutujących się głównie z młodzieży studenckiej, który odznaczył się w walkach z wojskami napoleońskimi i stał się w Prusach symbolem oporu wobec francuskiego najeźdźcy. Obraz był do 1910 w zbiorach rodziny von Lützow.
Kobieta została sportretowana na tle ufortyfikowanego zamku, wzdłuż lewej krawędzi płótna widać wijący się bluszcz, symbol nieśmiertelności, ale też miłości małżeńskiej. Bluszcz spotykamy często w portretach niemieckich okresu romantyzmu, jako wyraz chrześcijańskiego przywiązania i stałości uczucia. Obraz wyrasta z tradycji malarstwa nazareńskiego, szczególnie bliski jest portretom Wilhelma von Schadowa. Schadow powrócił do Berlina w 1819, a rok później zorganizował w swej pracowni pokaz dzieł wykonanych w Rzymie. Herbig przejął od nazareńczyków ich sposób kompozycji, zainteresowanie portretem, ale przede wszystkim upodobanie do prostoty, ograniczenie środków ekspresji malarskiej, redukcję barw, wzorem wczesnorenesansowego malarstwa włoskiego i niemieckiego. Ten typ wizerunku stał się niezwykle popularny, w całych Niemczech, od lat dwudziestych XIX stulecia. Obraz odznacza się wysokim walorami artystycznymi i należy do cennych przykładów niemieckiego portretu romantycznego.