NOC ŚWIĘTOJAŃSKA, 1904

Włodzimierz Tetmajer, od 1895 r. zamieszkał na stałe w podkrakowskiej wsi Bronowice Małe, po ślubie (w 1890) z urodziwą córką tamtejszego gospodarza, Anną Mikołajczykówną. Z jej siostrą Jadwigą ożenił się w 1900 poeta Lucjan Rydel. Wesele ich stało się kanwą słynnego dramatu Stanisława Wyspiańskiego, który był z jednym z gości. Włodzimierz Tetmajer został w utworze uwieczniony pod postacią Gospodarza. Bronowice stały się w latach 1890- 1900 kolonią artystów, głównie malarzy. Bywali tam często Aleksander Gierymski, Ludwik Delaveaux, Leonard Stroynowski, Kasper Żelechowski, Jan Stanisławski i jego uczniowie, Stanisław Czajkowski, Stefan Filipkiewicz, Stanisław Kamocki, Tadeusz Makowski.
Noc Świętojańska, pochodzi z młodopolskiego, najlepszego okresu twórczości Tetmajera, zawierającego się w latach 1890-1914. Badacze twórczości Tetmajera (J. A. Nowobilski, Włodzimierz Tetmajer, Kr. 1998 s. 25; J. Dużyk, Sława, panie Włodzimierzu. Opowieść o Włodzimierzu Tetmajerze, Kr. 1998, s. 107) wymieniają obraz pod takim samym tytułem, namalowany przez artystę w r. 1895. Wśród gromady dzieci przy ognisku rysuje się charakterystyczna postać żony Tetmajera, Anny. Zapewne dziewczynka u jej boku to Jadwisia (ur. 1891), chłopiec na pierwszym planie to Kazio (ur. 1901), buzie innych dzieci można odnaleźć na obrazie ukazującym rodzinę artysty zatytułowanym Dorobek (1905, MNK). We wspomnianym okresie artysta, przeniknięty podziwem dla dostojeństwa ludu i jego obyczajów, a jednocześnie urzeczony pięknem i barwnością folkloru Bronowic - malował liczne obrazy o tytułach, takich jak Zaloty, Wesele, Święcone, Zrękowiny, Procesja, Żeńcy, Orka, Lato, W czasie żniwa (większość w zbiorach w MNK). Podobnie jak w omawianym obrazie, wśród uczestników wydarzeń umieszczał swą żonę i dzieci.